|
 Nguyễn Minh Đức
Lao động phổ thông nước ngoài ở Việt Nam
Lao động phổ thông nước ngoài đổ vào Việt Nam
Hàng chục ngàn lao động nước ngoài đang làm việc ở VN nhưng chưa được cấp phép lao động. Phần lớn trong số họ đều là lao động phổ thông, không có tay nghề. Ngoài những công việc làm ôsin, buôn bán nhỏ, đông nhất trong số họ là đi theo các nhà thầu, phần lớn là nhà thầu Trung Quốc.
Nhiều nơi như ở công trình khai thác bôxit ở Tân Rai (Bảo Lộc, Lâm Đồng), Nhà máy nhiệt điện Quảng Ninh, Nhà máy nhiệt điện than Hải Phòng, công trình khí - điện - đạm Cà Mau…, số lao động Trung Quốc luôn áp đảo lao động trong nước, với số lượng mỗi nơi từ 700 đến trên 2.000 người/công trình.
Bài 1: Tràn ngập công trường
TT - Chưa ai thống kê được con số chính xác. Nhưng trên thực tế ước lượng số lao động phổ thông nước ngoài đang có mặt ở Việt Nam có thể vượt qua con số chục ngàn người. Và dòng người lao động đó còn tiếp tục. PV Tuổi Trẻ ở khắp các miền đất nước đã tiếp cận những công trường có lao động mới này.
Hiện ở miền Bắc đang có hai dự án nhà máy nhiệt điện lớn sắp hoàn thành là nhà máy nhiệt điện Quảng Ninh và Hải Phòng thì ở cả hai nhà máy, mỗi nơi đều có trên 2.000 công nhân “ngoại”, hầu hết là người Trung Quốc (TQ).
Ở đây họ đảm nhận các công việc từ quét dọn công trình, đào đất đến lắp tuôcbin khí cho nhà máy điện. Nhà thầu TQ gần như không sử dụng lao động VN mà tự đưa lao động sang, kể cả lao động phổ thông.
Trong khi đó, ở khu vực miền Trung, những lao động TQ đi theo nhà thầu cũng bắt đầu xuất hiện cách đây hai tuần tại Nông Sơn (Quảng Nam).
“Xóm mới” ở công trường phía Bắc
|
“Ở đây lương cao hơn…”
A Quân - một công nhân 48 tuổi, người huyện Ngọc Lâm, Quảng Tây, đang làm việc tại Nông Sơn (Quảng Nam) - cho biết: “Vừa mới qua đúng hai tuần nên công việc chưa có nhiều”. Khi được hỏi “vì sao không ở quê kiếm việc làm?”, A Quân cười bảo: “Làm ở đây được trả lương cao hơn ở TQ”.
|
Chúng tôi vào công trường nhà máy nhiệt điện do Công ty cổ phần Nhiệt điện Quảng Ninh làm chủ đầu tư, nơi được coi là đại bản doanh của công nhân TQ ở Quảng Ninh. Vừa đi qua chân cầu Bãi Cháy ở TP Hạ Long vài cây số, đã nhìn thấy từng tốp công nhân TQ đi dạo phố. Tốp thì đi bên phải đường, tốp đi bên trái. Có tốp mặc áo rằn ri kiểu lính, tốp mặc áo bảo hộ lao động xanh. Càng vào sát cầu Bang (thuộc phường Hà Khánh, huyện Hoành Bồ, cách trung tâm Hạ Long 8km), công nhân TQ càng dày đặc hơn, có khi họ đi thành từng đoàn, ken đặc một góc phố.
Vượt qua cầu Bang nhìn về phía công trình nhiệt điện Quảng Ninh, ấn tượng nhất không phải là hai cột khói cao ngất của nhà máy sắp hoàn thành, mà là dãy nhà ở của công nhân TQ san sát kéo dài gần 1km ngay sát vệ sông. Nhà cấp 4, lợp tấm tôn xanh. Cứ cách khoảng 3m là một dãy nhà dài 30-40m. Các ngôi nhà ốp chặt toàn bộ công trường Nhà máy nhiệt điện Quảng Ninh.
“Xóm mới” không phải lúc nào cũng sẵn sàng đón khách. Ngay cổng công trường có một nhà bảo vệ luôn có vài người mặc áo rằn ri kiểu lính, bộ đàm lủng lẳng, mắt lạnh lùng canh con đường vào. Hỏi tiếng Việt, họ lắc đầu không hiểu vì… tất cả đều là người TQ.
Ông Vũ Thanh Hải, trưởng phòng kế hoạch vật tư của Công ty cổ phần Nhiệt điện Quảng Ninh, cho biết dãy nhà trên có thời điểm là chỗ ở cho gần 4.000 công nhân TQ sang thi công. Hiện tại “còn khoảng 2.200 người”, do gần đến giai đoạn hoàn thiện nên số công nhân TQ đã về bớt - ông Hải cho biết.
Trong khi đó, tại Công ty cổ phần Nhiệt điện Hải Phòng (xã Ngũ Lão, huyện Thủy Nguyên), công nhân TQ có kỹ thuật cao được ở dãy nhà hai tầng. Còn công nhân phổ thông được nhà thầu thuê đất của dân, dựng lán trại, ăn ở tạm bợ giống như tại công trường nhiệt điện Quảng Ninh.
Tại công trường Nhà máy nhiệt điện than Hải Phòng, từ xa ai cũng dễ dàng nhận ra đây là công trình của người Hoa. Tất cả pano, khẩu hiệu trong công trường đều được nhà thầu chính là Tập đoàn điện khí Đông Phương ghi bằng... chữ TQ. Các con đường trong khu vực công trình cũng đều đặt tên TQ. Con lộ to nhất dẫn vào khu lò hơi và tuôcbin được đặt tên là Đông Phương. Mặc dù cán bộ giám sát của chủ đầu tư là người VN tại công trường khá đông, lại bao gồm cả liên danh thầu chính từ Nhật Bản, nhưng trong nhà máy rộng hàng chục hecta này, tất cả tên đường đều do người TQ đặt.
Lao động phổ thông TQ sống trong những dãy nhà kéo dài cả cây số ở công trình nhiệt điện Quảng Ninh, mỗi dãy được chia ra sáu phòng, mỗi phòng rộng chừng 40m2 có đến trên 20 công nhân TQ ở. Giường tầng, màn giăng tứ phía, cả dãy mới có một khu vệ sinh chung tạm bợ. Vào phòng nào chúng tôi cũng bắt gặp các công nhân vừa được thay ca ngồi tụm nhau đánh bài. “Đừng chụp”- những tiếng í ới vang lên nhưng rồi họ vẫn chơi, mặc cho khách vào phòng. Gõ cửa bốn phòng, chúng tôi đều thấy có “hội đan quạt” - cách gọi nhóm cờ bạc của dân công trường.
Công trường mới toanh ở Nông Sơn
Tại Quảng Nam, gần hai tuần nay lao động TQ cũng xuất hiện nhiều ở huyện Nông Sơn. Họ đến đây để làm dự án nhà máy nhiệt điện ở huyện này.
Đứng từ chân cầu Nông Sơn có thể thấy nhấp nhô nóc những dãy nhà lắp ghép chạy dọc dài, được vây quanh bởi hàng rào tôn sáng loáng. “Đó là khu nhà ở của đơn vị thi công, toàn bộ đều là người Quảng Tây” - ông Triết, trưởng phòng tổ chức của Công ty cổ phần Than điện Nông Sơn, đơn vị chủ đầu tư dự án, cho biết.
Khi đi vào khu vực thi công, chúng tôi được nữ phiên dịch Ngô Trí Tuệ đón tiếp và cho biết toàn bộ nơi đây đều là người TQ, đến từ TP Nam Ninh hay Ngọc Lâm, tỉnh Quảng Tây.
Ở khu vực đang thi công, nhìn đâu cũng thấy những bảng hiệu viết toàn chữ Hoa. Một nhóm công nhân TQ đang uốn những thanh sắt cong thành thẳng, chuẩn bị cho việc đúc móng của nhà máy. Cạnh đó, một nhóm công nhân khác đang đánh vật với những chiếc máy khoan đá. Giữa bụi đá mịt mù trong cái nắng gay gắt và tiếng máy khoan đá đinh tai nhức óc, cả nhóm vẫn vừa làm vừa thay phiên nhau rít thuốc từ một ống tre (như hút thuốc lào). Tại các khu vực nước uống của công nhân, những chiếc ca nhôm một thời quen thuộc của người TQ bắt đầu tái xuất hiện…
Cuối ngày, sau giờ nghỉ, những mâm cơm cạnh đó là đĩa rau muống luộc đầy ắp được đầu bếp - cũng là người TQ - dọn ra. Tiếng gọi nhau í ới vang cả một góc núi…
Theo xác nhận của ông Vi Quốc Thắng, một kỹ sư đo vẽ dự án nhiệt điện người TQ: hiện có khoảng 100 công nhân, kỹ sư là người TQ đang có mặt tại công trường. “Nhưng con số này sẽ tăng đến khoảng 500 người vào tháng 6, khi ấy dự án bắt đầu đi vào giai đoạn lắp ráp. Hiện toàn bộ số công nhân này đã hoàn tất thủ tục hộ chiếu chờ ngày nhập cảnh vào VN” - cô Tuệ dịch lời của một kỹ sư TQ. Tuy nhiên xem ra con số này vẫn còn ít so với sức chứa của toàn bộ 60 phòng ký túc xá (mỗi phòng 10 người) được xây dựng sẵn chờ công nhân đến ở trong nay mai.
|
Không có giấy phép lao động
Ông Vũ Thanh Hải, đại diện Công ty cổ phần Nhiệt điện Quảng Ninh, cho biết hầu hết công nhân TQ sang VN lao động đều qua con đường du lịch, không phép. “Đây là vấn đề lớn, chúng tôi phải tham gia giải quyết. Các công nhân TQ hầu hết không có giấy tờ gì, cứ tự sang, tự về” - ông Hải nói.
Ngại tiếp xúc
Một nam công nhân TQ còn khá trẻ ở Quảng Ninh cho biết anh là người Giang Tô, làm thợ hàn, sang VN làm việc và nhận được khoản lương khoảng 1.600 tệ/tháng (3 triệu đồng VN). Một người khác, họ Trương, xác nhận công nhân TQ tại đây lương từ 3-6 triệu đồng/tháng. Nói xong, họ lảng đi chỗ khác.
|
CẦM VĂN KÌNH - ĐĂNG NAM
Kỳ sau: Ở công trường bôxit Tân Rai (Bảo Lộc, Lâm Đồng), công trình khí - điện - đạm Cà Mau và cả ở TP.HCM, lao động phổ thông nước ngoài đều có mặt.
Lao động phổ thông nước ngoài đổ vào Việt Nam - Kỳ 2:
Ôsin “ngoại” ở Sài Gòn
Vì chưa hoàn tất bài viết, Tuổi Trẻ xin chưa đăng tải tiếp nội dung bài 2 của loạt bài này như đã giới thiệu. Xin chân thành cáo lỗi cùng bạn đọc. Chúng tôi tiếp tục loạt bài với nội dung kế tiếp, mời bạn đọc theo dõi.
TT - Ôsin Philippines hiện làm việc khắp khu vực An Phú, Thảo Điền (Q.2, TP.HCM) với mức lương 250-350 USD/tháng. Và không chỉ ôsin, họ còn làm công việc phục vụ, bán hàng, bán cà phê quanh các khu mua sắm dành cho người nước ngoài…
Tại cửa ra vào siêu thị An Phú (P.Thảo Điền, Q.2, TP.HCM), rất dễ thấy những mẩu tự giới thiệu rất ấn tượng được dán ở đây: “Tôi là người Philippines, cần tìm những công việc như: chăm sóc trẻ em, giúp việc nhà… Xin liên lạc theo số điện thoại xxx…”.
Không chỉ có ở siêu thị An Phú, muốn tìm một ôsin (gọi chung là người giúp việc) người nước ngoài cứ dạo một vòng quanh các khu chung cư cao cấp, biệt thự sang trọng, nơi có người nước ngoài sinh sống là có thể tìm được.
10 USD/giờ, 250 USD/tháng
Cần tìm người giúp việc và chăm sóc em bé cho một ông chủ người Anh, chúng tôi gọi vào số di động được dán ở cửa siêu thị An Phú. Đầu dây bên kia ngay lập tức hồi đáp và cho biết hiện cô đang chăm em bé cho một ông chủ người Mỹ ở khu Riverside, tuy nhiên cô sẽ giới thiệu bạn cho chúng tôi. Chúng tôi hẹn gặp tại siêu thị An Phú. Đúng hẹn, một cô gái dáng người nhỏ nhắn, nước da ngăm đen xuất hiện và tự giới thiệu tên là Cruytal, 19 tuổi, người Philippines.
Theo lời Cruytal, cô sinh ra trong một gia đình nghèo ở khu ngoại ô, cách thủ đô Manila (Philippines) bốn giờ đi xe. Nhà nghèo, Cruytal chỉ học hết cấp II rồi nghỉ. Cuối tháng ba vừa qua, mẹ của Cruytal - đang làm ôsin cho một gia đình người Mỹ trong khu nhà ở cao cấp phường Thảo Điền - kêu cô qua VN tìm việc. Cruytal tự giới thiệu khi còn ở Philippines cô từng làm công việc chăm sóc em bé, nấu ăn... nên đã có kinh nghiệm.
Mức lương Cruytal đưa ra là: làm một buổi thì lương 200 USD/tháng; làm hai buổi, ở tại nhà chủ thì 250 USD/tháng, chưa tính phụ cấp đi lại. “Nhưng visa của bạn chỉ có sáu tháng trong khi ông chủ tôi cần người làm ổn định từ một năm trở lên?” - chúng tôi thắc mắc. Cruytal trấn an: “Yên tâm, visa của tôi có thể gia hạn bất cứ lúc nào, thời gian bao lâu cũng được. Như mẹ tôi đấy, chỉ qua đây bằng visa du lịch nhưng đã làm được gần hai năm rồi”.
Ngoài Cruytal, cũng từ các lời tự giới thiệu ở siêu thị An Phú, chúng tôi còn liên hệ được với nhiều người khác. Một trong số đó là Janeth, 42 tuổi, cũng là người Philippines. Đó là một phụ nữ mập mạp. Janeth cho biết đang tạm thất nghiệp vì gia đình ông chủ người Anh mà cô làm ôsin đã về quê nghỉ hè một tháng. Vì vậy trong thời gian này cô có thể nhận công việc ôsin theo giờ mà không gặp trở ngại, nếu đồng ý thì mức lương là 10 USD/giờ.
Nhiều người khác sau Janeth chúng tôi gặp đều chấp nhận làm mọi việc từ giặt giũ, chăm sóc em bé, nấu ăn, dọn nhà… với lương tháng dao động 250-350 USD tùy vào việc ở nhà chủ hay ở bên ngoài, còn làm theo giờ từ 8-10 USD và phải ít nhất ba giờ/ngày trở lên mới nhận. Các ôsin mà chúng tôi tiếp cận gần như chỉ chấp nhận cho số điện thoại chứ tuyệt đối không cung cấp nơi ở.
Ôsin ngoại khắp nơi
Ôsin Philippines hiện có mặt hầu khắp khu vực An Phú, Thảo Điền. Họ thuê nhà trọ ở thành từng nhóm, đông thì gần chục người/nhà, ít thì dăm ba người/phòng. Không chỉ làm ôsin, người Philippines còn làm công việc phục vụ, bán hàng, bán cà phê quanh các khu mua sắm dành cho người nước ngoài.
Tại một nhà trọ có nhóm người Philippines thuê trên đường 61, phường Thảo Điền, tiếp chúng tôi là một cặp vợ chồng người Philippines còn rất trẻ. Cô vợ đang làm ôsin trông trẻ cho một gia đình người Mỹ tại khu Riverside, còn chồng đang làm phục vụ cho một quán nhậu gần khu nhà ở An Phú. Ở chung với đôi vợ chồng này còn có năm ôsin khác, tất cả đều đang có việc làm ổn định cho các nhà chủ người nước ngoài.
Biết chúng tôi đang tìm ôsin, đôi vợ chồng trẻ cho biết họ có nhiều người bạn từ Philippines chuẩn bị sang VN và bảo chúng tôi để lại số điện thoại để liên lạc sau. Còn ông chủ nhà trọ cho hay tháng trước có tới 10 ôsin ở trọ nhà ông, nhưng vừa qua đã về nước ba người, nhóm này đã ở đây hơn hai năm rồi.
Tại một dãy phòng trọ nằm gần bờ sông Sài Gòn trên đường Nguyễn Văn Hưởng, phường Thảo Điền có một nhóm năm ôsin thuê hai phòng trọ. Marry Anne Real, 39 tuổi, đang làm ôsin cho một gia đình người Pháp. Tuy nhiên, Real cho hay cô đang có nguy cơ thất nghiệp vì trong gia đình này có tới hai ôsin, bà chủ muốn cắt giảm một người và Real “được chọn”.
Công việc chủ yếu của Real là chăm sóc hai đứa nhỏ và nấu ăn cho chủ với mức lương 300 USD/tháng. Theo Real, cô có bốn đứa con đang tuổi ăn học, việc trang trải mọi chi phí chỉ mình cô lo vì chồng đã mất. “Nếu không có việc mới chắc mấy đứa con tôi phải nghỉ học” - Real buồn bã.
Visa du lịch vẫn làm việc ngon lành
Những ôsin ở trên đều có visa đã gia hạn, người nào ít nhất cũng hai lần. Điều này chứng tỏ họ đã lưu trú ít nhất một năm, nhiều nhất là ba năm như đôi vợ chồng Twiinie.
Họ cho biết khi visa gần hết hạn sẽ có một người Philippines đến gom tất cả visa để đi gia hạn. “Gia hạn visa bao nhiêu lần cũng được. Lần mới nhất tôi bỏ ra 85 USD để gia hạn từ tháng 4 đến tháng 9-2009 đấy” - Janeth cho biết.
Phần lớn các ôsin này đều nhập cảnh vào VN bằng đường du lịch, thăm hỏi thân nhân rồi ở lại làm việc. Người đi trước kéo theo người đi sau, tạo thành “phong trào” nhập cảnh vào VN. Theo Công an phường Thảo Điền, các đối tượng người nước ngoài lưu trú tại phường đều hợp pháp.
Theo bà Trần Thị Diễm Châu - giám đốc Trung tâm đào tạo ôsin ProMaids ở TP.HCM, hiện ở TP.HCM có những người Philippines chuyên mai mối dịch vụ giới thiệu người Philippines cho các khách hàng nước ngoài. “Trung tâm của tôi thường xuyên tiếp nhận khách hàng là người nước ngoài yêu cầu giúp đỡ tìm ôsin Philippines. Tuy nhiên, chúng tôi phải luôn từ chối khéo vì các đối tượng ôsin người nước ngoài không thuộc đối tượng được cấp giấy phép làm việc ở VN” - bà Diễm Châu cho biết.
Số lần xem trang : 14924
Nhập ngày : 21-04-2009
Điều chỉnh lần cuối : Ý kiến của bạn về bài viết này
 Thai trade and growth - powerpoint hand-outs(31-03-2009)
Tham khảo: Mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và thương mại quốc tế - Một phân tích kinh tế lượng cho Thái Lan 1950-2000(31-03-2009) Chương 4 full(31-03-2009) THAM KHẢO 2: XUẤT KHẨU NÔNG SẢN VIỆT NAM TRONG THỜI KỲ KHỦNG HOẢNG KINH TẾ TOÀN CẦU(18-03-2009) THAM KHẢO: HỘI NHẬP KINH TẾ THẾ GIỚI – BÀI HỌC TỪ CUỘC CHIẾN CÁ DA TRƠN(18-03-2009) Chương 4a(17-03-2009) Bài tập chương 3(17-03-2009) Chương 3 (11-03-2009) Chương 2 (đầy đủ)(03-03-2009) Chương 1. Giới thiệu(18-02-2009) Trang kế tiếp ... 1 2
|
ENGLISH
Đang xem 13
.jpg)
In trang này
Lên đầu trang
Gởi ý kiến