Trang chủ NLU| KhoaNôngHọc| Mụclục Hoàng KimLong| Tình yêu cuộc sống | CNM365| Khát khao xanh | Dạy và học | Cây Lương thực | FoodCrops| HK1| HK2| HK3| HK4| HKWiki| Violet| FAOSTAT| ThốngkêVN | ThờitiếtVN|
Thống kê
Số lần xem
Đang xem 270
Toàn hệ thống 488
Trong vòng 1 giờ qua
Trang liên kết

 

Tỉnh thức
giữa đêm thiêng Yên Tử
Để thấm hiểu đức Nhân Tông
Ta thành tâm đi bộ
Lên tận đỉnh chùa Đồng
Tâm sáng Ức Trai
trong tựa ngọc


TÌNH YÊU CUỘC SỐNG

THUNG DUNG
Nguyễn Bỉnh Khiêm, ...


DẠY VÀ HỌC
Để chấn hưng giáo dục Việt Nam cấp thiết phải có đội ngũ những người thầy giáo ưu tú có tâm đức thiết tha với nghề, có trình độ chuyên môn cao và có kỹ năng giảng dạy tốt. Đây là trang thông tin chuyên đề dạy và học để trao đổi và bàn luận


Khoa Nông Học  
Những nhà khoa học xanh,
http://foodcrops.vn


Norman Borlaug
Lời Thầy dặn

Việc chính đời người chỉ ít thôi
Chuyên tâm đừng bận chuyện trời ơi
Phúc hậu suốt đời làm việc thiện
Di sản muôn năm mãi sáng ngời.


Thông tin Cây Lương thực
 Lúa, Ngô, Sắn, Khoai lang
Nông trại và Hệ thống Canh tác
http://foodcrops.vn
FOOD CROPS
CÂY LƯƠNG THỰC
  



Tình yêu cuộc sống
Thông tin chuyên đề chọn lọc

Science Daily

KHÁT KHAO XANH
HOÀNG KIM
CNM365

Luôn làm mới kiến thức của bạn !



Bút tích NB gửi HK và
Những tư liệu quý về 
GS.TS. Norman Borlaug

Lối vào Phong Nha

 


HOÀNG KIM
NGỌC PHƯƠNG NAM
CHÀO NGÀY MỚI

DẠY VÀ HỌC
CÂY LƯƠNG THỰC
FOOD CROPS



THƯ VIỆN NGHỀ LÚA
Thư viện Khoa học Xã hội





Cassava in Vietnam



A New Future for Cassava in Asia

On-line: Cassava in Asia
(Tải tài liệu PDF tại đây)


 

KimFaceBook
KimYouTube

KimLinkedIn

Songkhongtubien

KIMYOUTUBE. Video nhạc tuyển Sóng không từ biển (xem tiếp).



GỬI THƯ ĐIẾN TỬ VÀ
LIÊN KẾT TRỰC TUYẾN

hoangkimvietnam@gmail.com 
hoangkim@hcmuaf.edu.vn  
TS. Hoàng Kim

http://foodcrops.vn
http://vi.gravatar.com/hoangkimvn
http://en.gravatar.com/hoangkimvn

Thành viên

Email:
Password

Nội dung

  TS. Hoàng Kim

Tour Eiffel Wikimedia Commons.jpg

CHÀO NGÀY MỚI 31 THÁNG 3
Hoàng Kim

CNM365Chào ngày mới 31 tháng 3. COVID19 NEWSĐại dịch COVID-19 theo quốc gia và vùng lãnh thổ; Lê Phụng Hiểu ruộng thác đao. Phục sinh giữa tối sángThầy bạn trong đời tôi. Ngày 31 tháng 3 năm 1028 nhằm ngày mùng 3 tháng 3 năm Mậu Thìn (1028),vua Lý Thái Tổ ( 974-1028) vừa mất, chưa làm lễ táng, Hoàng Thái tử Lý Phật Mã chưa kịp lên ngôi vua thì Võ Đức Vương cầm đầu cùng Dực Chính Vương và Đông Chính Vương làm loạn, dẫn quân lập tức ập vào cướp ngôi.Thế giặc mạnh. Việc xẩy ra rất nhanh. Nước Đại Việt rơi vào nguy hiểm phục sinh giữa tối sáng. Công lớn là do Lê Phụng Hiểu dẹp loạn Tam vương; Ngày 31 tháng 3 năm 1889, Khánh thành tháp Eiffel tại Paris (hình), tháp trở thành biểu tượng văn hóa của Pháp và là một trong những kiến trúc đặc sắc trên thế giới. Bài chọn lọc ngày 31 tháng 3: COVID19 NEWSĐại dịch COVID-19 theo quốc gia và vùng lãnh thổ; Lê Phụng Hiểu ruộng thác đao. Phục sinh giữa tối sángThầy bạn trong đời tôi.(ảnh lớp Trồng trọt 4 họp mặt ở Huế năm 2017); Thông tin tại http://fa.hcmuaf.edu.vn/hoangkimlonghttps://cnm365.wordpress.com/category/chao-ngay-moi-31-thang-3/

COVID19 NEWS theo Chinhphu.vn TIN NỔI BẬT theo Chinhphu.vn –Thủ tướng đồng ý công bố dịch COVID-19 trên toàn quốcThứ hai, 30/03 /2020 20:04 Tại cuộc họp Thường trực Chính phủ chiều 30/3, Thủ tướng cũng nhất trí với đề xuất của Ban Chỉ đạo là yêu cầu các doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm không giới thiệu hoặc không triển khai gói bảo hiểm liên quan đến bảo hiểm đối với bệnh COVID-19; đồng ý công bố dịch COVID-19 trên toàn quốc; yêu cầu cơ bản dừng vận chuyển công cộng.


COVID19 NEWS 31 3 2020

THƯ COVID 19 TỪ NƯỚC NGOÀI

HÃY XÔNG KHI BỊ NHIỄM VIRUS
(Tin thực tế từ người Việt tại Đức)

Đây là bài chia sẻ của chị Nguyễn Hồng Phương (bên Đức, không có FB). Chị vừa bị nhiễm Vi-rút Corona, bộc phát và tự chữa khỏi sau 4 ngày sau đó. Đây là bài đọc để tham khảo, theo kinh nghiệm cá nhân của chị. Nếu các bạn thấy hay, hãy chia sẻ và áp dụng cho mình và người thân khi vướng phải bệnh. Còn không, các bạn có thể lướt qua. Cho đến thời điểm này, bệnh cúm lạ này vẫn chưa có thuốc chữa rõ ràng. Vì nó là bệnh cúm, nên chúng ta có thể trị theo cách dân gian là XÔNG. Đây là câu chuyện tự chữa khỏi của chị Phương.

Khi bộc phát:

⭐️Ngày thứ nhất: Chị ấy cảm thấy đau họng, ho khan (không đờm, không sổ mũi) và người rất mệt.

⭐Ngày thứ hai: Đầu chị rất đau như là búa bổ và hai mắt cũng đau. Toàn thân mệt lả, và cảm thấy khó thở như người thai nghén.👉 Thế là chị ấy súc miệng bằng nước muối ấm suốt ngày và kèm thêm ăn tỏi sống, uống nhiều nước trà xanh ấm và nước Cam (mọi người có thể uống nước Chanh) để tăng lượng vitamin C. Bên cạnh đó, chị ấy cũng dùng thuốc nhỏ mắt để làm dịu cơn đau mắt. Chiều hôm đó, chị ấy đã gọi đường dây nóng và có người đến khám, thử bệnh cho chị tại nhà. Họ cho chị biết là chị đã bị nhiễm vi-rút Corona dạng nhẹ. Họ cho chị ấy thuốc uống giảm sốt Paracetamol (như là Tylenol ở Hoa Kỳ) và kêu chị cách ly tại nhà và hàng ngày họ sẽ cho người đến kiểm tra.

👉 Chiều tối hôm đó, chị ấy đã mở máy sưởi cho nhiệt độ trong phòng rất cao, nệm nóng của chị ấy cũng chỉnh lên 40 độ C (tức là 104 độ F bên Hoa Kỳ). Chị bắt đầu cảm thấy mình bị sốt, đầu nhức kinh khủng, mắt thì đau như muốn lồi ra. (Phải chăng lúc này có thể vi-rút đang xâm nhập rất nhiều và chuẩn bị vô phổi?). Chị uống thuốc giảm sốt và cố gắng chống cự. Chị quỳ gối, cầu nguyện xin ơn Trên chữa lành cho chị. Sau đó, chị gọi điện thoại cho mẹ chị ở Việt Nam. Mẹ chị khuyên chị thử trị theo cách dân gian. Đó là XÔNG.

Chị nghe lời mẹ, cố gắng đứng dậy đi nấu thuốc xông, ra vườn sau cắt lá tắc bỏ vào và cho thêm vài giọt dầu xanh. Thật kỳ diệu mọi người ạ, sau khi xông, toàn thân chị toát ra mồ hôi, và cơn sốt tự nhiên cũng giảm dần.

⭐Ngày thứ 3: Chị ấy tiếp tục xông người, chị cảm thấy người nhẹ đi và không còn đau đầu nữa. Bác sĩ đến khám hôm đó đã ngạc nhiên vì sự bình phục nhanh chóng của chị ấy. Họ hỏi chị ấy ngoài uống thuốc của họ, chị có làm gì thêm không. Chị đã kể lại những điều chị ấy đã làm. Thế là họ nói họ sẽ chia sẻ lại cho bệnh nhân của họ.

⭐️ Đến ngày thứ 4 sau khi bộc phát, chị ấy hoàn toàn bình phục như người bình thường. Chị gọi điện thoại nói bác sĩ không cần cho người đến kiểm tra nữa.

Bài chia sẻ hơi dài, mọi người làm ơn chịu khó đọc vì mình thấy những bài thuốc dân gian của người Việt Nam mình rất hay và hiệu quả, trong khi Tây Y chưa biết đến. Khi bị bệnh, mọi người nhớ là XÔNG HÀNG NGÀY cho đến khi khỏi hẳn nhé. À, chị ấy cũng chia sẻ là khi xông, hơi nước xông nóng sẽ vào tất cả các lổ miệng, mắt, mũi, nhất là cổ họng và chị cảm thấy nhẹ người hơn.

⭐️⭐️ Qua bài chia sẻ này, những gì chị ấy bị chúng ta cảm thấy cũng không có gì gọi gì ghê gớm lắm. Chúng ta chỉ cần làm đúng cách thì sẽ tiêu diệt được nó. 💪

(Lưu ý: Mọi người có thể xông bằng lá chanh, vỏ cam, quýt, cây sả, vỏ bưởi, lá bưởi,…Có lá gì trong nhà dùng lá đó (đừng dùng lá độc hại là được) và nhớ khi nhấc nồi nước xông xuống, hãy cho thêm vào vài giọt dầu xanh, và mọi người nhớ hãy uống thật nhiều nước ấm, càng nhiều càng tốt, và dùng thuốc hạ sốt Tylenol, (đừng dùng Ibuprofen, Advil, Aleve) rồi hãy xông, tránh trường hợp bị mất nước nhé).
Nguồn bài viết: Fb Vuong Thanh Long

(Cảm ơn anh Cuộc Đời và chị Trần Thường Nga gửi thông tin)

THƯ TỪ MỸ

Nhật ký thời Covid (27)
Nguyễn Thành Chung (
Chung Le10 giờ

“Những bông hoa vẫn cứ nở đúng mùa…”

Sáng nay nhìn qua ô cửa sổ, cây đào phía sau nhà bắt đầu trổ bông. Bây giờ chẳng ai còn tâm trí ngắm hoa nữa. NYC đã ra quy định xử phạt $500 với những người cố tình vi phạm quy định “social distancing “. Giờ này ai còn ý định tập trung ăn uống, hội hè thì đúng là ngu hết phần thiên hạ. Mình thật!

TT Mỹ đã quyết định kéo dài thời gian cách ly đến 30 tháng tư. Ông coi thời điểm Lễ phục sinh trong các phát biểu trước đây chỉ là “aspiration” – “khát vọng”. Còn bây giờ ông lại bảo, lùi đến cuối tháng là hợp lý vì chúng ta không thể ăn mừng chiến thắng khi nó chưa tới. Thì thôi, sao cũng được. Miễn là ông đã biết nghe lời cố vấn. Doctor Fauci đã từng làm việc qua 6 đời Tổng thống, chắc đời TT hiện tại là nhiều thử thách nhất.

Cuộc tranh luận “khẩu trang hay không khẩu trang” bắt đầu nóng lên. Lãnh đạo Trung Quốc đã chỉ trích Mỹ và châu Âu vì đã không khuyến khích người dân sử dụng khẩu trang một cách đại trà. Các nước châu Á như Trung Quốc, Nhật bản, Hàn quốc đã kiểm soát được dịch cũng một phần nhờ “khẩu trang toàn dân”. Một số nhà nghiên cứu cũng đã đặt câu hỏi nghi ngờ. Phải chăng khuyến cáo của WHO và CDC về việc khẩu trang chỉ nên dành cho nhân viên y tế, những người bị bệnh và những người chăm sóc bệnh nhân xuất phát từ mối lo ngại rằng mọi người sẽ đổ xô đi mua khẩu trang N95 thì thị trường sẽ không còn đủ nguồn cung cho ngành y tế. Không trả lời thẳng vào câu hỏi của phóng viên trong cuộc phỏng vấn trực tiếp trên truyền hình sáng nay, Doctor Fauci nói, nếu nguồn cung cấp đáp ứng được nhu cầu thì việc tất cả mọi người sử dụng khẩu trang cũng là hợp lý. Mấy chị em trong Hội “Phở bà Chung” cũng đã đặt mua khẩu trang để ủng hộ các nhân viên tuyến đầu chống dịch.

Ăn gì? Sau gần hai tuần không đi chợ, các ngăn tủ lạnh bắt đầu vơi dần. Bữa ăn bây giờ chỉ có một món mặn và một món rau. Lạc rang, mắm tép chưng thịt được bổ sung thêm trong trường hợp cần thiết. Nhân viên Amazon và Instant Card đang lên kế hoạch đình công, yêu cầu chủ doanh nghiệp phải đảm bảo vệ sinh an toàn cho họ trong mùa dịch. Đặt mua thực phẩm online, nhưng không “săn” được slot để giao hàng.

Tên Corona: Quận Queens có một khu phố tên là Corona. Cái tên này được các nhà đầu tư thảo luận vào năm 1870 khi dự án phát triển khu vực này thuộc công ty Crown Building Co., với biểu tượng hình vương miện. Trong khu vực này có nhiều cửa hàng cửa hiệu mang tên Corona như: Corona Farm, Corona Candy, Lemon Ice King of Corona… Người dân ở đây kháo nhau rằng địa danh của họ sẽ đi vào lịch sử vì em Covy-19 khi soi vào kính hiển vi trông giống như những trang trí trên vương miện.

NƯỚC Ý TRONG ĐẠI DỊCH
Bài viết của Trần Ngọc Huyền
Chuyển tiếp của
Hoài Vân đang ở Milano.29 tháng 3 lúc 22:24 ·

Mọi ánh mắt lo lắng dồn vào Italia (Ý), khi số người số người chết cao nhất thế giới, gấp ba tổng số cũng như tỉ lệ chết chính thức của Trung Quốc, có ngày 600 tới 900 người!. Điều gì đang xảy ra ở Italia? Chính phủ và y tế yếu kém? Cả dân cả chính phủ quá chủ quan và chậm trễ? Cho miễn dịch cộng đồng, tiện thể trẻ hóa tháp tuổi, đỡ lương hưu và lợi tức xã hội?? Ưu tiên cứu trẻ, bỏ lại người già khi quá tải, nên người già chết nhiều ???

Ý là nước có dân số già nhất châu Âu và già thứ 2 thế giới. Cứ 3 người Ý thì có 1 người trên 65 tuổi. Khu căn hộ tôi ở toàn người cao tuổi, lúc nào cũng rôm rả chào hỏi. Bao lần các cụ ông cụ bà không quen chỉ đường, hay đang đi thì chặn tôi lại. Signora, túi táp đang mở banh ra kìa, đóng lại kẻo bị mất đồ…

1. Người già ở Ý được gia đình yêu thương, xã hội quan tâm – truyền thống văn hóa cốt lõi, chưa bao giờ thay đổi

Người già Ý không lặng lẽ như cái bóng phai màu thời gian, mà nồng nhiệt, nói nhiều, quan tâm nhân tình thế thái. Chưa biết người già có vị trí quan trọng thế nào, là chưa biết Italia. Người Ý trước hết trung thành gắn bó với gia đình, thứ hai mới đến cuồng nhiệt vì tổ quốc quê hương. Ít thấy nơi nào khác ở châu Âu có 3, thậm chí 4 thế hệ sống quần tụ như người Ý, và truyền thống chè chén sum họp trong gia đình lớn. Người Ý không sống chung con dâu mẹ chồng, nhưng khi chưa có gia đình hoặc khi đã ly dị, con cái thường sống chung với bố mẹ. Các chàng trai Ý nổi tiếng tới già vẫn là bé bỏng của mama.

Vai trò của ông bà trong đại gia đình rất lớn, khác hẳn các nước châu Âu khác. Hầu hết ông bà đều tham gia chăm sóc và trông cháu. Kể cả khi ở riêng, con cháu thường xuyên gọi điện và ít ra một lần một tuần quần tụ ăn uống.

Bạn tôi kể về chính gia đình đặc Ý của mình. Ở Milan tâm dịch, hai người con chưa lập gia đình sống cùng bố mẹ. Cô con ở Thụy Sĩ làm về sinh học gọi về khẩn khoản yêu cầu người chị ra sống riêng để bố mẹ đỡ bị phơi nhiễm. Vì chị vẫn đi làm ra ngoài hàng ngày theo giấy phép. Cả nhà trải qua cơn khủng hoảng tâm lý. Người chị đã 33 tuổi có lúc tức giận đập đồ, không ngủ được khi buổi tối không được qua phòng chào, thơm bố và đặt tay lên trán bố! Người em ở xa ngày nào cũng nhắn tin điện thoại cho bố mẹ.

Hiểu được giá trị văn hóa cốt lõi này của xã hội Ý, sẽ khó nghĩ việc người Ý không cố hết sức để bảo vệ, cứu chữa người già trong dịch bệnh. Dân không bao giờ bỏ mặc người trong gia đình, y bác sỹ không bỏ mặc những người giống cha chú họ, chính phủ không bao giờ bỏ mặc một phần ba của nước Ý!

2. Vậy vì sao nước Ý chết nhiều khủng khiếp như thế? Sao không bảo vệ người già hiệu quả hơn?

Không thể trả lời đúng nguyên nhân nếu bỏ qua bối cảnh bùng dịch.

Những người đầu tiên dương tính với Covid 19 có liên hệ trực tiếp với Vũ Hán, phát hiện ở Rome ngày 31.1, được cách ly ngay và không lây nhiễm tiếp. Ý là nước đầu tiên đóng cửa ngay đường bay với Trung Quốc, dù có giao thương nhiều nhất và là một trong những nước có cộng đồng Trung Quốc lớn nhất ở châu Âu.

Tuy nhiên, nhiều người vòng tránh lệnh cấm này bằng cách transit và đi tới nước châu Âu khác trước. Tháng 2 với lễ hội hóa trang ở Venice, hội chợ thời trang quốc tế ở Milan, các trận bóng đá tầm quốc gia và vùng, Bắc Ý là tâm điểm hoạt động và du lịch của châu Âu và thế giới. Virus lẳng lặng nhập cảnh vào nước Ý, thiếu mác Vũ Hán để dễ nhận diện. Cũng là mùa cúm hàng năm, thời tiết lý tưởng cho virus lan truyền.

Các chuyên gia không tìm ra bệnh nhân đầu tiên- patient 0, mà chỉ phỏng đoán đến từ Đức. Vì không có liên hệ gì với Vũ Hán nên bệnh nhân số 1, Mattia, trước đó được điều trị như cúm thường, và lây nhiễm cho nhiều người. Giới chuyên gia nhận định Covid 19 đã vào Ý từ trước đó vài tuần, thoải mái dạo chơi trong những lễ hội và sự kiện tưng bừng, kể cả trận bóng tập hợp gần 100 nghìn người ngày 19.02 ở Bergamo, nơi có nhiều người chết nhất hiện nay.

Khi phát hiện cũng là khi tất cả dường như quá muộn. Chỉ test, test, test và đếm bệnh nhân, không xuể. Ý trở thành nước test Covid 19 nhiều nhất châu Âu lúc đó.

Với một nước đa đảng, dân chủ, mọi quyết định đều phải qua qui trình dài để tìm kiếm đồng thuận, với các hậu quả kinh tế to lớn ở Bắc Ý và cụ thể là vùng Lombardy, trung tâm kinh tế và công nghiệp, Ý đã triển khai phong tỏa nhanh không ngờ:

– 20.02, khẳng định chính thức bệnh nhân đầu dương tính, Mattia

– 21.02, 79 ca nhiễm, ra lệnh hạn chế di chuyển ở 11 thành phố và thị trấn của Lombardy và Veneto tâm dịch, nội bất xuất, ngoại bất nhập.

– 23.02, đóng cửa các trường học của 3 vùng Lombardy, Emilia-Romana và Veneto. Mọi sự kiện lớn và lễ hội ở Bắc Ý được hoãn/hủy.

– 03.03, 2036 ca nhiễm, đóng cửa trường học trên toàn quốc,

– 08.03 hơn 5800 ca nhiễm, phong tỏa toàn miền Bắc Ý

– 10.03, mở rộng phong tỏa ra toàn quốc, hiệu lực ngay lập tức.

– Lệnh phong tỏa toàn quốc đang được liên tục xiết chặt với mức phạt tăng cao tới 3000 eur, tù giam tới 3 tháng, và cắt dần những hoạt động không coi là tối cần thiết.

Các biện pháp trên đặt ra khi tình thế nguy cấp nên được dân chúng đa số ủng hộ. Tuy vậy, không nên quên đó là những biện pháp khắc nghiệt nhất ngoài Trung Quốc và chỉ có thể thông qua khi tình hình trầm trọng, vì đi ngược tự do nhân quyền. Đó cũng được coi là qui định vi phạm quyền tự do cá nhân và dân chủ cao nhất từ khi thành lập nền dân chủ Ý.

Dưới góc nhìn và những thông tin này, có nên tiếp tục giả thuyết Ý vì lợi ích kinh tế tư bản, hay thiếu nhân văn, hi sinh tính mạng của công dân??. Các biện pháp luôn đi một bước quá chậm so với dịch, đúng. Dân vốn tự tin vào nền y tế tốt miễn phí, có quan điểm cá nhân mạnh, không sợ ốm và chủ quan hơn dân Việt Nam, đúng. Nhưng nhìn vào bối cảnh và dịch bệnh tăng mạnh trên tầm thế giới bất kể chính thể nào, có nên rút ra bài học là dịch lan truyền nhanh và nguy hiểm hơn mọi dự đoán? Có nên thấy dịch có thể lây chéo, tái nhiễm khi mọi nước đều dịch chuyển và thông thương, và bệnh nhân không thể hiện triệu chứng có thể lây nhiễm rất lâu trong cộng đồng? Khi không phát hiện sớm thì bùng quá mạnh, khó đỡ như Ý. Mọi chính thể đều có các qui trình xử lý ngắn dài, có nguyên tắc dân chủ, quyền tự do cá nhân, và sự ủng hộ của dân khác nhau. Phản ứng không thể nhanh như tự nói tự làm, hay dễ dàng như ngồi ngoài nhận xét.

Vì sao tỉ lệ chết rất cao, gấp đôi mức cao nhất của thế giới?

Nguyên nhân chính do dân số rất già, nhiều người già vốn có bệnh nền nhiễm và tử vong.

Tuổi trung bình của người nhiễm ở Ý là 63 tuổi, già so với Đức (55 tuổi) hay Hàn Quốc (47 tuổi). Tuổi trung bình của người chết dao động từ 78 tới 80.5 tuổi. 85% người tử vong là 70 tuổi trở lên. 99% người tử vong ở Ý có bệnh nền.

Đặc điểm trọng người già và hoạt động xã hội liên tục, cởi mở cũng làm hại Ý. Con cháu liên tục đi chơi, hôn má, bắt tay, chém gió nói to. Con cháu thường xuyên gặp gỡ nên nhiều cụ bị nhiễm. Covid-19 cũng tấn công các trại dưỡng lão nơi người già sống tập trung, hay lây nhiễm ở bệnh viện thời gian đầu, hủy diệt những bệnh nhân vốn đã ốm sẵn.

Người già có bệnh nền cũng có cửa sổ thời gian can thiệp ngắn hơn rất nhiều. Khi bệnh viện quá tải không can thiệp đủ nhanh là tử vong.

Cách tính người tử vong của Ý cũng rất “dễ dãi” qua phê phán của nhiều chuyên gia, vì tính mọi cái chết của người dương tính là vì Covid-19, khi thực chất có thể nguyên nhân chính của cái chết không là Covid. Ví dụ Đức không tính những người có bệnh nền nặng là chết vì Covid.

Nhiều cái chết vì dịch, rất nhiều, nước Ý xót xa đau đớn, mặc niệm toàn quốc. Lễ tang giảm thiểu người dự trong dịch, nhưng đủ quan tài, vòng hoa, linh mục, đến khi mồ yên mả đẹp trong nghĩa trang, được chính phủ tổ chức, huy động cả xe quân đội. Chu toàn cho từng người nằm xuống, trọn nghĩa trọn tình.

3. Người già đang được chăm sóc như thế nào trong đại dịch

Lệnh phong tỏa là cú sốc tinh thần mạnh nhất lên người già. Bị cắt hẳn ra khỏi tiếp xúc xã hội, đơn côi, yếu ớt. Nhưng gia đình và xã hội không để họ lẻ loi. Hàng loạt các nghĩa cử từ cá nhân tới tổ chức đều hướng tới người già.

Các bệnh nhân Covid-19 trong viện hầu hết là người cao tuổi. Bác sĩ kiệt sức làm việc ngày đêm nhưng vẫn tổ chức giúp họ gọi video cho con cháu, đáp ứng nguyện vọng thiêng liêng của tình gắn bó ruột thịt.

Một số hãng taxi tổ chức taxi miễn phí cho người già di chuyển. Các cô gái trẻ để lại giấy nhắn ở cửa chung cư, bác nào cần mua sắm cứ nhắn cháu. Những sĩ quan và nhân viên chính phủ tới thăm giúp đỡ người già ở các ngôi nhà đơn lẻ vùng núi xa, thay ga, sắp củi, làm giúp họ việc nhà.

Trong những phong trào lạc quan bừng bừng khắp nước Ý, những người khua trống chiêng hát hò vào mỗi chiều, tập thể dục trên ban công, hòa vào tràng vỗ tay vang dội toàn quốc, là rất rất nhiều người già. Họ là nước Ý, tinh thần mạnh mẽ và tươi trẻ. Một cụ bà 95 tuổi, một cụ ông 97 tuổi và hôm nay là một cụ ông 101 tuổi mới được chữa khỏi. Một bác sĩ gây mê về hưu đã 85 tuổi xung phong trở lại phòng giải phẫu bệnh viện để cùng đồng nghiệp chống dịch…

Đâu có ai nghĩ Ý là già nua đáng thương, mà ngược lại là tăng động, nóng bỏng, bay bổng, vô kỷ luật nhưng cũng vô cùng sáng tạo.

4. Nhìn nhận trường hợp Ý đúng mới rút ra được bài học đúng

Con số nhiễm và chết ở Ý rất trầm trọng. Nhìn nhận đúng đắn được chính phủ và người dân Ý nhân văn và đang cố gắng thế nào, nền y tế tốt ra sao, là giúp không lạc vào miệt thị, chủ quan hay thương vay cho sự hủy diệt nào đó các fake news yêu thích. Covid-19 lây lan khủng khiếp và nguy hiểm, chặn dịch sớm là phương cách tốt nhất, mà Việt Nam đang làm tốt. Nhưng một mình biện pháp chính phủ không bao giờ đủ, và thường đi sau. Toàn dân phải giữ khoảng cách, ở yên ở nhà, dù đã có phong tỏa hay chưa. Biện pháp cũng phải thay đổi liên tục tùy từng giai đoạn và gạn đục khơi trong từ các bài học xung quanh.

Trong cuộc chiến, người ngã ngựa đầu tiên và thương tích nặng, không hẳn là người kém nhất hay chủ quan nhất, mà đơn giản là người đầu gặp hố sâu. Hãy nhìn vào người ấy, rút ra bài học từ sự hi sinh, và tránh bớt thương vong về sau. Ý đang là nước có con số và thông tin đầy đủ và minh bạch hạng nhất để đánh giá đúng độ nguy hiểm của bệnh dịch. Ngã đau nhất, và cũng đang vượt ra với muôn ngàn kế sách và tinh thần đoàn kết, lạc quan, vững vàng.

Biện pháp chống dịch của Ý nhanh chóng được châu Âu noi theo. Tinh thần lạc quan Ý như phong trào hát trên ban công, vẽ tranh cầu vồng, vỗ tay cảm ơn các y bác sĩ, lan tỏa cả ra Pháp, Tây Ban Nha… Nhìn vào hiểm họa với người già của Ý mà Đức có các biện pháp cách ly sớm các viện dưỡng lão và người già nói chung…

Bài học ở cả đó, tìm đủ thông tin và chắt lọc ra, hay lớn tiếng chê bai mà ít học bài, là tùy mỗi nước, mỗi người. Tùy đánh giá tổng quan, hay thầy bói sờ voi. Tùy con mắt trong sáng, khách quan, nhân văn, hay bị định kiến và kỳ thị vướng tầm nhìn.

Tôi mong và tin Ý sẽ sớm vượt qua. Mọi nước chóng vượt qua thì thế giới mới có thể lành bệnh. Đại dịch chưa có tiền lệ từ sau chiến tranh thế giới thứ 2 này là lúc đoàn kết, học hỏi, trợ giúp lẫn nhau. Là cơ hội để phát hiện chỗ yếu kém, không phù hợp, và thay đổi. Để một lần nữa chứng tỏ tình người và tình yêu cuộc sống sẽ chiến thắng tất cả.

Minh họa bằng một video đặc biệt, trong bối cảnh phong tỏa ở Ý. Trong bộ phim kinh điển Cinema Paradiso (Rạp chiếu bóng Thiên Đường), hai ông cháu chiếu phim ra ngoài cửa sổ để người nghèo được xem. Trong phong tỏa, người Ý chiếu phim lên các tòa nhà để cùng giải trí. Trong video, phim Cinema Paradiso đang chiếu bên ngoài, chiếu cả vào khung cửa sổ nơi đôi vợ chồng già chầm chậm quay theo nhạc. Vẻ đẹp quá khứ hòa lẫn hiện tại. Sức sống và tình yêu Italia tuôn chảy. Từ điệu nhảy của đôi trai gái trong phim và hai cụ già trong phong tỏa, với tâm hồn và trái tim dữ dội sức sống Italia ❤️

(BÀI VIẾT CỦA TRẦN NGỌC HUYỀN)
———-
Bài liên quan

Trong bài này tôi dùng rất nhiều tin, sự kiện (facts) và ảnh chính thống của Ý do nhóm dịch tình nguyện của chị em ở Ý hoạt động đêm ngày đưa đến cho mọi người. Đây là nhóm có nhiều thông tin cập nhật và đầy đủ nhất về Ý. Hãy đọc từ nhóm https://www.facebook.com/groups/235425410966793/

Diễn tiến phong tỏa ở Ý https://bit.ly/3am2hi5

Báo cáo phân tích tử vong của Ý, đã dịch https://www.facebook.com/thuyanhle/posts/10215867629500723
Tại sao số ca chết ở Ý nhiều hơn Trung Quốc
https://www.facebook.com/dang.nga.5/posts/1021600270508348129

XÉT NGHIỆM KHÁNG THỂ COVID19

Xét nghiệm kháng thể covid-19 có thể cho một con đường mới để chống dịch
Vũ Duy Mẫn (
Duy-Man Vu28 tháng 3 lúc 21:33)

(https://apple.news/AEeKKHRVoT3qSexuMizDVQQ)

Mặc dù khó có thể tìm ra hết ai sẽ bị nhiễm covid-19, một số chuyên gia tin rằng câu hỏi quan trọng hơn có thể là ai đã bị phơi nhiễm.

Tuần trước, United Biomedical bắt đầu hợp tác với hạt San Miguel, Colorado để xét nghiệm tất cả 8 ngàn cư dân về kháng thể covid-19. Ý tưởng là tìm từ mẫu máu bằng chứng xem cá nhân đó đã bị phơi nhiễm hay chưa.

Nguyên lý khoa học của xét nghiệm là: người nhiễm covid-19 sẽ phát triển các kháng thể trong máu của họ, thường là trong vòng 10 ngày, ngay cả khi người đó bị nhẹ đến mức không có triệu chứng. Kháng thể là các protein giúp cơ thể chống lại một loại virus xâm nhập – chúng là bằng chứng về sự đã tồn tại của virus.

Khi đại dịch coronavirus hoành hành, một số nhà lãnh đạo chính trị và chăm sóc sức khỏe coi xét nghiệm kháng thể là một cách để có thể đưa ra những quyết định hợp lý về cách ly với các đối tượng và khu vực.

Kể từ khi FDA cho phép khẩn cấp sử dụng xét nghiệm kháng thể vào tuần trước, các phòng thí nghiệm trên khắp Hoa Kỳ đã gấp rút phát triển các xét nghiệm kháng thể.

United Biomedical ban đầu đã xác nhận tính chính xác của xét nghiệm chẩn đoán kháng thể covid-19 tại Trung Quốc. Mei Mei Hu, đồng giám đốc điều hành của United Biomedical, cho biết là kết quả rất chính xác, khi thấy covid-19, thì đó chính là covid-19, phân biệt rõ ràng với các chủng coronavirus khác đang lưu hành.

United Biomedical đã từng phát triển các công cụ chẩn đoán và vắc-xin cho SARS, cho biết họ đã sẵn sàng để làm việc trên covid-19 và đã triển khai khoảng 100 ngàn xét nghiệm trên toàn cầu.

Sau Telluride, United Biomedical có kế hoạch hợp tác với chính phủ để mở rộng xét nghiệm tới những nơi có điểm nóng về virus, như New York và California.

Các quan chức cho biết họ rất lạc quan, nhưng cảnh báo rằng xét nghiệm kháng thể chỉ là một phần trong chiến lược tổng thể đối phó với một dịch bệnh nguy hiểm như covid-19. Công cụ này sẽ chỉ hoạt động tốt khi kết hợp với mô hình ở nhà và giãn cách xã hội.

LƯU Ý QUAN TRỌNG

Bộ Y tế khuyến cáo ít nhất trong 2 tuần tới (28/3-14/4/2020), tạm dừng tất cả các hoạt động hội họp, các sự kiện tập trung trên 20 người (cùng một chỗ). Dừng triệt để các nghi lễ tôn giáo. Cấm tụ tập nhiều hơn 10 người ở bên ngoài các công sở và trường học, bệnh viện… Bản tin gốc tại
http://chinhphu.vn/portal/page/portal/chinhphu/trangchu và Bộ Y Tế Thống kê dịch bệnh và văn bản điều hành

Thông tin COVID!9 cập nhật liên tục và thường xuyên ở đây https://moh.gov.vn/web/dich-benh/van-ban-chi-dao-dieu-hanh. Video trực tuyến Bản tin COVID19; Đại dịch COVID-19 theo quốc gia và vùng lãnh thổ; COVID19 NEWS tích hợp và lưu trữ thông tin cập nhật https://hoangkimlong.wordpress.com/category/covid19-news/

Đền thờ Lê Phụng Hiểu ở Xuân Hòa, xã Hoằng Sơn, Hoằng Hóa, Thanh Hóa

Lê Phụng Hiểu truyện thác đao
PHỤC SINH GIỮA TỐI SÁNG
Hoàng Kim

Ngày 31 tháng 3 năm 1028 nhằm ngày mùng 3 tháng 3 năm Mậu Thìn (1028),vua Lý Thái Tổ vừa mất, chưa làm lễ táng, Hoàng Thái tử Lý Phật Mã chưa kịp lên ngôi vua thì Võ Đức Vương cầm đầu cùng Dực Chính Vương và Đông Chính Vương làm loạn, dẫn quân lập tức ập vào cướp ngôi.Thế giặc mạnh. Việc xẩy ra rất nhanh. Nước Đại Việt rơi vào nguy hiểm phục sinh giữa tối sáng. Công lớn là do Lê Phụng Hiểu dẹp loạn Tam vương

Hoàng Thái tử Lý Phật Mã sau nay là Lý Thái Tông vướng tình anh em chưa kịp đối phó. Lê Phụng Hiểu lúc ấy đang giữ chức Võ vệ tướng quân xin vua cho ông ra xử lý. Vua chấp thuận, ông nhanh chóng dẫn quân túc vệ ra cửa Quảng Phúc thì gặp lúc đội quân hùng hậu đang ập vào. Ông thét lớn: “Bọn

Tour Eiffel Wikimedia Commons.jpg

CHÀO NGÀY MỚI 31 THÁNG 3
Hoàng Kim

CNM365Chào ngày mới 31 tháng 3. COVID19 NEWSĐại dịch COVID-19 theo quốc gia và vùng lãnh thổ; Lê Phụng Hiểu ruộng thác đao. Phục sinh giữa tối sángThầy bạn trong đời tôi. Ngày 31 tháng 3 năm 1028 nhằm ngày mùng 3 tháng 3 năm Mậu Thìn (1028),vua Lý Thái Tổ ( 974-1028) vừa mất, chưa làm lễ táng, Hoàng Thái tử Lý Phật Mã chưa kịp lên ngôi vua thì Võ Đức Vương cầm đầu cùng Dực Chính Vương và Đông Chính Vương làm loạn, dẫn quân lập tức ập vào cướp ngôi.Thế giặc mạnh. Việc xẩy ra rất nhanh. Nước Đại Việt rơi vào nguy hiểm phục sinh giữa tối sáng. Công lớn là do Lê Phụng Hiểu dẹp loạn Tam vương; Ngày 31 tháng 3 năm 1889, Khánh thành tháp Eiffel tại Paris (hình), tháp trở thành biểu tượng văn hóa của Pháp và là một trong những kiến trúc đặc sắc trên thế giới. Bài chọn lọc ngày 31 tháng 3: COVID19 NEWSĐại dịch COVID-19 theo quốc gia và vùng lãnh thổ; Lê Phụng Hiểu ruộng thác đao. Phục sinh giữa tối sángThầy bạn trong đời tôi.(ảnh lớp Trồng trọt 4 họp mặt ở Huế năm 2017); Thông tin tại http://fa.hcmuaf.edu.vn/hoangkimlonghttps://cnm365.wordpress.com/category/chao-ngay-moi-31-thang-3/

COVID19 NEWS theo Chinhphu.vn TIN NỔI BẬT theo Chinhphu.vn –Thủ tướng đồng ý công bố dịch COVID-19 trên toàn quốcThứ hai, 30/03 /2020 20:04 Tại cuộc họp Thường trực Chính phủ chiều 30/3, Thủ tướng cũng nhất trí với đề xuất của Ban Chỉ đạo là yêu cầu các doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm không giới thiệu hoặc không triển khai gói bảo hiểm liên quan đến bảo hiểm đối với bệnh COVID-19; đồng ý công bố dịch COVID-19 trên toàn quốc; yêu cầu cơ bản dừng vận chuyển công cộng.


COVID19 NEWS 31 3 2020

THƯ COVID 19 TỪ NƯỚC NGOÀI

HÃY XÔNG KHI BỊ NHIỄM VIRUS
(Tin thực tế từ người Việt tại Đức)

Đây là bài chia sẻ của chị Nguyễn Hồng Phương (bên Đức, không có FB). Chị vừa bị nhiễm Vi-rút Corona, bộc phát và tự chữa khỏi sau 4 ngày sau đó. Đây là bài đọc để tham khảo, theo kinh nghiệm cá nhân của chị. Nếu các bạn thấy hay, hãy chia sẻ và áp dụng cho mình và người thân khi vướng phải bệnh. Còn không, các bạn có thể lướt qua. Cho đến thời điểm này, bệnh cúm lạ này vẫn chưa có thuốc chữa rõ ràng. Vì nó là bệnh cúm, nên chúng ta có thể trị theo cách dân gian là XÔNG. Đây là câu chuyện tự chữa khỏi của chị Phương.

Khi bộc phát:

⭐️Ngày thứ nhất: Chị ấy cảm thấy đau họng, ho khan (không đờm, không sổ mũi) và người rất mệt.

⭐Ngày thứ hai: Đầu chị rất đau như là búa bổ và hai mắt cũng đau. Toàn thân mệt lả, và cảm thấy khó thở như người thai nghén.👉 Thế là chị ấy súc miệng bằng nước muối ấm suốt ngày và kèm thêm ăn tỏi sống, uống nhiều nước trà xanh ấm và nước Cam (mọi người có thể uống nước Chanh) để tăng lượng vitamin C. Bên cạnh đó, chị ấy cũng dùng thuốc nhỏ mắt để làm dịu cơn đau mắt. Chiều hôm đó, chị ấy đã gọi đường dây nóng và có người đến khám, thử bệnh cho chị tại nhà. Họ cho chị biết là chị đã bị nhiễm vi-rút Corona dạng nhẹ. Họ cho chị ấy thuốc uống giảm sốt Paracetamol (như là Tylenol ở Hoa Kỳ) và kêu chị cách ly tại nhà và hàng ngày họ sẽ cho người đến kiểm tra.

👉 Chiều tối hôm đó, chị ấy đã mở máy sưởi cho nhiệt độ trong phòng rất cao, nệm nóng của chị ấy cũng chỉnh lên 40 độ C (tức là 104 độ F bên Hoa Kỳ). Chị bắt đầu cảm thấy mình bị sốt, đầu nhức kinh khủng, mắt thì đau như muốn lồi ra. (Phải chăng lúc này có thể vi-rút đang xâm nhập rất nhiều và chuẩn bị vô phổi?). Chị uống thuốc giảm sốt và cố gắng chống cự. Chị quỳ gối, cầu nguyện xin ơn Trên chữa lành cho chị. Sau đó, chị gọi điện thoại cho mẹ chị ở Việt Nam. Mẹ chị khuyên chị thử trị theo cách dân gian. Đó là XÔNG.

Chị nghe lời mẹ, cố gắng đứng dậy đi nấu thuốc xông, ra vườn sau cắt lá tắc bỏ vào và cho thêm vài giọt dầu xanh. Thật kỳ diệu mọi người ạ, sau khi xông, toàn thân chị toát ra mồ hôi, và cơn sốt tự nhiên cũng giảm dần.

⭐Ngày thứ 3: Chị ấy tiếp tục xông người, chị cảm thấy người nhẹ đi và không còn đau đầu nữa. Bác sĩ đến khám hôm đó đã ngạc nhiên vì sự bình phục nhanh chóng của chị ấy. Họ hỏi chị ấy ngoài uống thuốc của họ, chị có làm gì thêm không. Chị đã kể lại những điều chị ấy đã làm. Thế là họ nói họ sẽ chia sẻ lại cho bệnh nhân của họ.

⭐️ Đến ngày thứ 4 sau khi bộc phát, chị ấy hoàn toàn bình phục như người bình thường. Chị gọi điện thoại nói bác sĩ không cần cho người đến kiểm tra nữa.

Bài chia sẻ hơi dài, mọi người làm ơn chịu khó đọc vì mình thấy những bài thuốc dân gian của người Việt Nam mình rất hay và hiệu quả, trong khi Tây Y chưa biết đến. Khi bị bệnh, mọi người nhớ là XÔNG HÀNG NGÀY cho đến khi khỏi hẳn nhé. À, chị ấy cũng chia sẻ là khi xông, hơi nước xông nóng sẽ vào tất cả các lổ miệng, mắt, mũi, nhất là cổ họng và chị cảm thấy nhẹ người hơn.

⭐️⭐️ Qua bài chia sẻ này, những gì chị ấy bị chúng ta cảm thấy cũng không có gì gọi gì ghê gớm lắm. Chúng ta chỉ cần làm đúng cách thì sẽ tiêu diệt được nó. 💪

(Lưu ý: Mọi người có thể xông bằng lá chanh, vỏ cam, quýt, cây sả, vỏ bưởi, lá bưởi,…Có lá gì trong nhà dùng lá đó (đừng dùng lá độc hại là được) và nhớ khi nhấc nồi nước xông xuống, hãy cho thêm vào vài giọt dầu xanh, và mọi người nhớ hãy uống thật nhiều nước ấm, càng nhiều càng tốt, và dùng thuốc hạ sốt Tylenol, (đừng dùng Ibuprofen, Advil, Aleve) rồi hãy xông, tránh trường hợp bị mất nước nhé).
Nguồn bài viết: Fb Vuong Thanh Long

(Cảm ơn anh Cuộc Đời và chị Trần Thường Nga gửi thông tin)

THƯ TỪ MỸ

Nhật ký thời Covid (27)
Nguyễn Thành Chung (
Chung Le10 giờ

“Những bông hoa vẫn cứ nở đúng mùa…”

Sáng nay nhìn qua ô cửa sổ, cây đào phía sau nhà bắt đầu trổ bông. Bây giờ chẳng ai còn tâm trí ngắm hoa nữa. NYC đã ra quy định xử phạt $500 với những người cố tình vi phạm quy định “social distancing “. Giờ này ai còn ý định tập trung ăn uống, hội hè thì đúng là ngu hết phần thiên hạ. Mình thật!

TT Mỹ đã quyết định kéo dài thời gian cách ly đến 30 tháng tư. Ông coi thời điểm Lễ phục sinh trong các phát biểu trước đây chỉ là “aspiration” – “khát vọng”. Còn bây giờ ông lại bảo, lùi đến cuối tháng là hợp lý vì chúng ta không thể ăn mừng chiến thắng khi nó chưa tới. Thì thôi, sao cũng được. Miễn là ông đã biết nghe lời cố vấn. Doctor Fauci đã từng làm việc qua 6 đời Tổng thống, chắc đời TT hiện tại là nhiều thử thách nhất.

Cuộc tranh luận “khẩu trang hay không khẩu trang” bắt đầu nóng lên. Lãnh đạo Trung Quốc đã chỉ trích Mỹ và châu Âu vì đã không khuyến khích người dân sử dụng khẩu trang một cách đại trà. Các nước châu Á như Trung Quốc, Nhật bản, Hàn quốc đã kiểm soát được dịch cũng một phần nhờ “khẩu trang toàn dân”. Một số nhà nghiên cứu cũng đã đặt câu hỏi nghi ngờ. Phải chăng khuyến cáo của WHO và CDC về việc khẩu trang chỉ nên dành cho nhân viên y tế, những người bị bệnh và những người chăm sóc bệnh nhân xuất phát từ mối lo ngại rằng mọi người sẽ đổ xô đi mua khẩu trang N95 thì thị trường sẽ không còn đủ nguồn cung cho ngành y tế. Không trả lời thẳng vào câu hỏi của phóng viên trong cuộc phỏng vấn trực tiếp trên truyền hình sáng nay, Doctor Fauci nói, nếu nguồn cung cấp đáp ứng được nhu cầu thì việc tất cả mọi người sử dụng khẩu trang cũng là hợp lý. Mấy chị em trong Hội “Phở bà Chung” cũng đã đặt mua khẩu trang để ủng hộ các nhân viên tuyến đầu chống dịch.

Ăn gì? Sau gần hai tuần không đi chợ, các ngăn tủ lạnh bắt đầu vơi dần. Bữa ăn bây giờ chỉ có một món mặn và một món rau. Lạc rang, mắm tép chưng thịt được bổ sung thêm trong trường hợp cần thiết. Nhân viên Amazon và Instant Card đang lên kế hoạch đình công, yêu cầu chủ doanh nghiệp phải đảm bảo vệ sinh an toàn cho họ trong mùa dịch. Đặt mua thực phẩm online, nhưng không “săn” được slot để giao hàng.

Tên Corona: Quận Queens có một khu phố tên là Corona. Cái tên này được các nhà đầu tư thảo luận vào năm 1870 khi dự án phát triển khu vực này thuộc công ty Crown Building Co., với biểu tượng hình vương miện. Trong khu vực này có nhiều cửa hàng cửa hiệu mang tên Corona như: Corona Farm, Corona Candy, Lemon Ice King of Corona… Người dân ở đây kháo nhau rằng địa danh của họ sẽ đi vào lịch sử vì em Covy-19 khi soi vào kính hiển vi trông giống như những trang trí trên vương miện.

NƯỚC Ý TRONG ĐẠI DỊCH
Bài viết của Trần Ngọc Huyền
Chuyển tiếp của
Hoài Vân đang ở Milano.29 tháng 3 lúc 22:24 ·

Mọi ánh mắt lo lắng dồn vào Italia (Ý), khi số người số người chết cao nhất thế giới, gấp ba tổng số cũng như tỉ lệ chết chính thức của Trung Quốc, có ngày 600 tới 900 người!. Điều gì đang xảy ra ở Italia? Chính phủ và y tế yếu kém? Cả dân cả chính phủ quá chủ quan và chậm trễ? Cho miễn dịch cộng đồng, tiện thể trẻ hóa tháp tuổi, đỡ lương hưu và lợi tức xã hội?? Ưu tiên cứu trẻ, bỏ lại người già khi quá tải, nên người già chết nhiều ???

Ý là nước có dân số già nhất châu Âu và già thứ 2 thế giới. Cứ 3 người Ý thì có 1 người trên 65 tuổi. Khu căn hộ tôi ở toàn người cao tuổi, lúc nào cũng rôm rả chào hỏi. Bao lần các cụ ông cụ bà không quen chỉ đường, hay đang đi thì chặn tôi lại. Signora, túi táp đang mở banh ra kìa, đóng lại kẻo bị mất đồ…

1. Người già ở Ý được gia đình yêu thương, xã hội quan tâm – truyền thống văn hóa cốt lõi, chưa bao giờ thay đổi

Người già Ý không lặng lẽ như cái bóng phai màu thời gian, mà nồng nhiệt, nói nhiều, quan tâm nhân tình thế thái. Chưa biết người già có vị trí quan trọng thế nào, là chưa biết Italia. Người Ý trước hết trung thành gắn bó với gia đình, thứ hai mới đến cuồng nhiệt vì tổ quốc quê hương. Ít thấy nơi nào khác ở châu Âu có 3, thậm chí 4 thế hệ sống quần tụ như người Ý, và truyền thống chè chén sum họp trong gia đình lớn. Người Ý không sống chung con dâu mẹ chồng, nhưng khi chưa có gia đình hoặc khi đã ly dị, con cái thường sống chung với bố mẹ. Các chàng trai Ý nổi tiếng tới già vẫn là bé bỏng của mama.

Vai trò của ông bà trong đại gia đình rất lớn, khác hẳn các nước châu Âu khác. Hầu hết ông bà đều tham gia chăm sóc và trông cháu. Kể cả khi ở riêng, con cháu thường xuyên gọi điện và ít ra một lần một tuần quần tụ ăn uống.

Bạn tôi kể về chính gia đình đặc Ý của mình. Ở Milan tâm dịch, hai người con chưa lập gia đình sống cùng bố mẹ. Cô con ở Thụy Sĩ làm về sinh học gọi về khẩn khoản yêu cầu người chị ra sống riêng để bố mẹ đỡ bị phơi nhiễm. Vì chị vẫn đi làm ra ngoài hàng ngày theo giấy phép. Cả nhà trải qua cơn khủng hoảng tâm lý. Người chị đã 33 tuổi có lúc tức giận đập đồ, không ngủ được khi buổi tối không được qua phòng chào, thơm bố và đặt tay lên trán bố! Người em ở xa ngày nào cũng nhắn tin điện thoại cho bố mẹ.

Hiểu được giá trị văn hóa cốt lõi này của xã hội Ý, sẽ khó nghĩ việc người Ý không cố hết sức để bảo vệ, cứu chữa người già trong dịch bệnh. Dân không bao giờ bỏ mặc người trong gia đình, y bác sỹ không bỏ mặc những người giống cha chú họ, chính phủ không bao giờ bỏ mặc một phần ba của nước Ý!

2. Vậy vì sao nước Ý chết nhiều khủng khiếp như thế? Sao không bảo vệ người già hiệu quả hơn?

Không thể trả lời đúng nguyên nhân nếu bỏ qua bối cảnh bùng dịch.

Những người đầu tiên dương tính với Covid 19 có liên hệ trực tiếp với Vũ Hán, phát hiện ở Rome ngày 31.1, được cách ly ngay và không lây nhiễm tiếp. Ý là nước đầu tiên đóng cửa ngay đường bay với Trung Quốc, dù có giao thương nhiều nhất và là một trong những nước có cộng đồng Trung Quốc lớn nhất ở châu Âu.

Tuy nhiên, nhiều người vòng tránh lệnh cấm này bằng cách transit và đi tới nước châu Âu khác trước. Tháng 2 với lễ hội hóa trang ở Venice, hội chợ thời trang quốc tế ở Milan, các trận bóng đá tầm quốc gia và vùng, Bắc Ý là tâm điểm hoạt động và du lịch của châu Âu và thế giới. Virus lẳng lặng nhập cảnh vào nước Ý, thiếu mác Vũ Hán để dễ nhận diện. Cũng là mùa cúm hàng năm, thời tiết lý tưởng cho virus lan truyền.

Các chuyên gia không tìm ra bệnh nhân đầu tiên- patient 0, mà chỉ phỏng đoán đến từ Đức. Vì không có liên hệ gì với Vũ Hán nên bệnh nhân số 1, Mattia, trước đó được điều trị như cúm thường, và lây nhiễm cho nhiều người. Giới chuyên gia nhận định Covid 19 đã vào Ý từ trước đó vài tuần, thoải mái dạo chơi trong những lễ hội và sự kiện tưng bừng, kể cả trận bóng tập hợp gần 100 nghìn người ngày 19.02 ở Bergamo, nơi có nhiều người chết nhất hiện nay.

Khi phát hiện cũng là khi tất cả dường như quá muộn. Chỉ test, test, test và đếm bệnh nhân, không xuể. Ý trở thành nước test Covid 19 nhiều nhất châu Âu lúc đó.

Với một nước đa đảng, dân chủ, mọi quyết định đều phải qua qui trình dài để tìm kiếm đồng thuận, với các hậu quả kinh tế to lớn ở Bắc Ý và cụ thể là vùng Lombardy, trung tâm kinh tế và công nghiệp, Ý đã triển khai phong tỏa nhanh không ngờ:

– 20.02, khẳng định chính thức bệnh nhân đầu dương tính, Mattia

– 21.02, 79 ca nhiễm, ra lệnh hạn chế di chuyển ở 11 thành phố và thị trấn của Lombardy và Veneto tâm dịch, nội bất xuất, ngoại bất nhập.

– 23.02, đóng cửa các trường học của 3 vùng Lombardy, Emilia-Romana và Veneto. Mọi sự kiện lớn và lễ hội ở Bắc Ý được hoãn/hủy.

– 03.03, 2036 ca nhiễm, đóng cửa trường học trên toàn quốc,

– 08.03 hơn 5800 ca nhiễm, phong tỏa toàn miền Bắc Ý

– 10.03, mở rộng phong tỏa ra toàn quốc, hiệu lực ngay lập tức.

– Lệnh phong tỏa toàn quốc đang được liên tục xiết chặt với mức phạt tăng cao tới 3000 eur, tù giam tới 3 tháng, và cắt dần những hoạt động không coi là tối cần thiết.

Các biện pháp trên đặt ra khi tình thế nguy cấp nên được dân chúng đa số ủng hộ. Tuy vậy, không nên quên đó là những biện pháp khắc nghiệt nhất ngoài Trung Quốc và chỉ có thể thông qua khi tình hình trầm trọng, vì đi ngược tự do nhân quyền. Đó cũng được coi là qui định vi phạm quyền tự do cá nhân và dân chủ cao nhất từ khi thành lập nền dân chủ Ý.

Dưới góc nhìn và những thông tin này, có nên tiếp tục giả thuyết Ý vì lợi ích kinh tế tư bản, hay thiếu nhân văn, hi sinh tính mạng của công dân??. Các biện pháp luôn đi một bước quá chậm so với dịch, đúng. Dân vốn tự tin vào nền y tế tốt miễn phí, có quan điểm cá nhân mạnh, không sợ ốm và chủ quan hơn dân Việt Nam, đúng. Nhưng nhìn vào bối cảnh và dịch bệnh tăng mạnh trên tầm thế giới bất kể chính thể nào, có nên rút ra bài học là dịch lan truyền nhanh và nguy hiểm hơn mọi dự đoán? Có nên thấy dịch có thể lây chéo, tái nhiễm khi mọi nước đều dịch chuyển và thông thương, và bệnh nhân không thể hiện triệu chứng có thể lây nhiễm rất lâu trong cộng đồng? Khi không phát hiện sớm thì bùng quá mạnh, khó đỡ như Ý. Mọi chính thể đều có các qui trình xử lý ngắn dài, có nguyên tắc dân chủ, quyền tự do cá nhân, và sự ủng hộ của dân khác nhau. Phản ứng không thể nhanh như tự nói tự làm, hay dễ dàng như ngồi ngoài nhận xét.

Vì sao tỉ lệ chết rất cao, gấp đôi mức cao nhất của thế giới?

Nguyên nhân chính do dân số rất già, nhiều người già vốn có bệnh nền nhiễm và tử vong.

Tuổi trung bình của người nhiễm ở Ý là 63 tuổi, già so với Đức (55 tuổi) hay Hàn Quốc (47 tuổi). Tuổi trung bình của người chết dao động từ 78 tới 80.5 tuổi. 85% người tử vong là 70 tuổi trở lên. 99% người tử vong ở Ý có bệnh nền.

Đặc điểm trọng người già và hoạt động xã hội liên tục, cởi mở cũng làm hại Ý. Con cháu liên tục đi chơi, hôn má, bắt tay, chém gió nói to. Con cháu thường xuyên gặp gỡ nên nhiều cụ bị nhiễm. Covid-19 cũng tấn công các trại dưỡng lão nơi người già sống tập trung, hay lây nhiễm ở bệnh viện thời gian đầu, hủy diệt những bệnh nhân vốn đã ốm sẵn.

Người già có bệnh nền cũng có cửa sổ thời gian can thiệp ngắn hơn rất nhiều. Khi bệnh viện quá tải không can thiệp đủ nhanh là tử vong.

Cách tính người tử vong của Ý cũng rất “dễ dãi” qua phê phán của nhiều chuyên gia, vì tính mọi cái chết của người dương tính là vì Covid-19, khi thực chất có thể nguyên nhân chính của cái chết không là Covid. Ví dụ Đức không tính những người có bệnh nền nặng là chết vì Covid.

Nhiều cái chết vì dịch, rất nhiều, nước Ý xót xa đau đớn, mặc niệm toàn quốc. Lễ tang giảm thiểu người dự trong dịch, nhưng đủ quan tài, vòng hoa, linh mục, đến khi mồ yên mả đẹp trong nghĩa trang, được chính phủ tổ chức, huy động cả xe quân đội. Chu toàn cho từng người nằm xuống, trọn nghĩa trọn tình.

3. Người già đang được chăm sóc như thế nào trong đại dịch

Lệnh phong tỏa là cú sốc tinh thần mạnh nhất lên người già. Bị cắt hẳn ra khỏi tiếp xúc xã hội, đơn côi, yếu ớt. Nhưng gia đình và xã hội không để họ lẻ loi. Hàng loạt các nghĩa cử từ cá nhân tới tổ chức đều hướng tới người già.

Các bệnh nhân Covid-19 trong viện hầu hết là người cao tuổi. Bác sĩ kiệt sức làm việc ngày đêm nhưng vẫn tổ chức giúp họ gọi video cho con cháu, đáp ứng nguyện vọng thiêng liêng của tình gắn bó ruột thịt.

Một số hãng taxi tổ chức taxi miễn phí cho người già di chuyển. Các cô gái trẻ để lại giấy nhắn ở cửa chung cư, bác nào cần mua sắm cứ nhắn cháu. Những sĩ quan và nhân viên chính phủ tới thăm giúp đỡ người già ở các ngôi nhà đơn lẻ vùng núi xa, thay ga, sắp củi, làm giúp họ việc nhà.

Trong những phong trào lạc quan bừng bừng khắp nước Ý, những người khua trống chiêng hát hò vào mỗi chiều, tập thể dục trên ban công, hòa vào tràng vỗ tay vang dội toàn quốc, là rất rất nhiều người già. Họ là nước Ý, tinh thần mạnh mẽ và tươi trẻ. Một cụ bà 95 tuổi, một cụ ông 97 tuổi và hôm nay là một cụ ông 101 tuổi mới được chữa khỏi. Một bác sĩ gây mê về hưu đã 85 tuổi xung phong trở lại phòng giải phẫu bệnh viện để cùng đồng nghiệp chống dịch…

Đâu có ai nghĩ Ý là già nua đáng thương, mà ngược lại là tăng động, nóng bỏng, bay bổng, vô kỷ luật nhưng cũng vô cùng sáng tạo.

4. Nhìn nhận trường hợp Ý đúng mới rút ra được bài học đúng

Con số nhiễm và chết ở Ý rất trầm trọng. Nhìn nhận đúng đắn được chính phủ và người dân Ý nhân văn và đang cố gắng thế nào, nền y tế tốt ra sao, là giúp không lạc vào miệt thị, chủ quan hay thương vay cho sự hủy diệt nào đó các fake news yêu thích. Covid-19 lây lan khủng khiếp và nguy hiểm, chặn dịch sớm là phương cách tốt nhất, mà Việt Nam đang làm tốt. Nhưng một mình biện pháp chính phủ không bao giờ đủ, và thường đi sau. Toàn dân phải giữ khoảng cách, ở yên ở nhà, dù đã có phong tỏa hay chưa. Biện pháp cũng phải thay đổi liên tục tùy từng giai đoạn và gạn đục khơi trong từ các bài học xung quanh.

Trong cuộc chiến, người ngã ngựa đầu tiên và thương tích nặng, không hẳn là người kém nhất hay chủ quan nhất, mà đơn giản là người đầu gặp hố sâu. Hãy nhìn vào người ấy, rút ra bài học từ sự hi sinh, và tránh bớt thương vong về sau. Ý đang là nước có con số và thông tin đầy đủ và minh bạch hạng nhất để đánh giá đúng độ nguy hiểm của bệnh dịch. Ngã đau nhất, và cũng đang vượt ra với muôn ngàn kế sách và tinh thần đoàn kết, lạc quan, vững vàng.

Biện pháp chống dịch của Ý nhanh chóng được châu Âu noi theo. Tinh thần lạc quan Ý như phong trào hát trên ban công, vẽ tranh cầu vồng, vỗ tay cảm ơn các y bác sĩ, lan tỏa cả ra Pháp, Tây Ban Nha… Nhìn vào hiểm họa với người già của Ý mà Đức có các biện pháp cách ly sớm các viện dưỡng lão và người già nói chung…

Bài học ở cả đó, tìm đủ thông tin và chắt lọc ra, hay lớn tiếng chê bai mà ít học bài, là tùy mỗi nước, mỗi người. Tùy đánh giá tổng quan, hay thầy bói sờ voi. Tùy con mắt trong sáng, khách quan, nhân văn, hay bị định kiến và kỳ thị vướng tầm nhìn.

Tôi mong và tin Ý sẽ sớm vượt qua. Mọi nước chóng vượt qua thì thế giới mới có thể lành bệnh. Đại dịch chưa có tiền lệ từ sau chiến tranh thế giới thứ 2 này là lúc đoàn kết, học hỏi, trợ giúp lẫn nhau. Là cơ hội để phát hiện chỗ yếu kém, không phù hợp, và thay đổi. Để một lần nữa chứng tỏ tình người và tình yêu cuộc sống sẽ chiến thắng tất cả.

Minh họa bằng một video đặc biệt, trong bối cảnh phong tỏa ở Ý. Trong bộ phim kinh điển Cinema Paradiso (Rạp chiếu bóng Thiên Đường), hai ông cháu chiếu phim ra ngoài cửa sổ để người nghèo được xem. Trong phong tỏa, người Ý chiếu phim lên các tòa nhà để cùng giải trí. Trong video, phim Cinema Paradiso đang chiếu bên ngoài, chiếu cả vào khung cửa sổ nơi đôi vợ chồng già chầm chậm quay theo nhạc. Vẻ đẹp quá khứ hòa lẫn hiện tại. Sức sống và tình yêu Italia tuôn chảy. Từ điệu nhảy của đôi trai gái trong phim và hai cụ già trong phong tỏa, với tâm hồn và trái tim dữ dội sức sống Italia ❤️

(BÀI VIẾT CỦA TRẦN NGỌC HUYỀN)
———-
Bài liên quan

Trong bài này tôi dùng rất nhiều tin, sự kiện (facts) và ảnh chính thống của Ý do nhóm dịch tình nguyện của chị em ở Ý hoạt động đêm ngày đưa đến cho mọi người. Đây là nhóm có nhiều thông tin cập nhật và đầy đủ nhất về Ý. Hãy đọc từ nhóm https://www.facebook.com/groups/235425410966793/

Diễn tiến phong tỏa ở Ý https://bit.ly/3am2hi5

Báo cáo phân tích tử vong của Ý, đã dịch https://www.facebook.com/thuyanhle/posts/10215867629500723
Tại sao số ca chết ở Ý nhiều hơn Trung Quốc
https://www.facebook.com/dang.nga.5/posts/1021600270508348129

XÉT NGHIỆM KHÁNG THỂ COVID19

Xét nghiệm kháng thể covid-19 có thể cho một con đường mới để chống dịch
Vũ Duy Mẫn (
Duy-Man Vu28 tháng 3 lúc 21:33)

(https://apple.news/AEeKKHRVoT3qSexuMizDVQQ)

Mặc dù khó có thể tìm ra hết ai sẽ bị nhiễm covid-19, một số chuyên gia tin rằng câu hỏi quan trọng hơn có thể là ai đã bị phơi nhiễm.

Tuần trước, United Biomedical bắt đầu hợp tác với hạt San Miguel, Colorado để xét nghiệm tất cả 8 ngàn cư dân về kháng thể covid-19. Ý tưởng là tìm từ mẫu máu bằng chứng xem cá nhân đó đã bị phơi nhiễm hay chưa.

Nguyên lý khoa học của xét nghiệm là: người nhiễm covid-19 sẽ phát triển các kháng thể trong máu của họ, thường là trong vòng 10 ngày, ngay cả khi người đó bị nhẹ đến mức không có triệu chứng. Kháng thể là các protein giúp cơ thể chống lại một loại virus xâm nhập – chúng là bằng chứng về sự đã tồn tại của virus.

Khi đại dịch coronavirus hoành hành, một số nhà lãnh đạo chính trị và chăm sóc sức khỏe coi xét nghiệm kháng thể là một cách để có thể đưa ra những quyết định hợp lý về cách ly với các đối tượng và khu vực.

Kể từ khi FDA cho phép khẩn cấp sử dụng xét nghiệm kháng thể vào tuần trước, các phòng thí nghiệm trên khắp Hoa Kỳ đã gấp rút phát triển các xét nghiệm kháng thể.

United Biomedical ban đầu đã xác nhận tính chính xác của xét nghiệm chẩn đoán kháng thể covid-19 tại Trung Quốc. Mei Mei Hu, đồng giám đốc điều hành của United Biomedical, cho biết là kết quả rất chính xác, khi thấy covid-19, thì đó chính là covid-19, phân biệt rõ ràng với các chủng coronavirus khác đang lưu hành.

United Biomedical đã từng phát triển các công cụ chẩn đoán và vắc-xin cho SARS, cho biết họ đã sẵn sàng để làm việc trên covid-19 và đã triển khai khoảng 100 ngàn xét nghiệm trên toàn cầu.

Sau Telluride, United Biomedical có kế hoạch hợp tác với chính phủ để mở rộng xét nghiệm tới những nơi có điểm nóng về virus, như New York và California.

Các quan chức cho biết họ rất lạc quan, nhưng cảnh báo rằng xét nghiệm kháng thể chỉ là một phần trong chiến lược tổng thể đối phó với một dịch bệnh nguy hiểm như covid-19. Công cụ này sẽ chỉ hoạt động tốt khi kết hợp với mô hình ở nhà và giãn cách xã hội.

LƯU Ý QUAN TRỌNG

Bộ Y tế khuyến cáo ít nhất trong 2 tuần tới (28/3-14/4/2020), tạm dừng tất cả các hoạt động hội họp, các sự kiện tập trung trên 20 người (cùng một chỗ). Dừng triệt để các nghi lễ tôn giáo. Cấm tụ tập nhiều hơn 10 người ở bên ngoài các công sở và trường học, bệnh viện… Bản tin gốc tại
http://chinhphu.vn/portal/page/portal/chinhphu/trangchu và Bộ Y Tế Thống kê dịch bệnh và văn bản điều hành

Thông tin COVID!9 cập nhật liên tục và thường xuyên ở đây https://moh.gov.vn/web/dich-benh/van-ban-chi-dao-dieu-hanh. Video trực tuyến Bản tin COVID19; Đại dịch COVID-19 theo quốc gia và vùng lãnh thổ; COVID19 NEWS tích hợp và lưu trữ thông tin cập nhật https://hoangkimlong.wordpress.com/category/covid19-news/

Đền thờ Lê Phụng Hiểu ở Xuân Hòa, xã Hoằng Sơn, Hoằng Hóa, Thanh Hóa

Lê Phụng Hiểu truyện thác đao
PHỤC SINH GIỮA TỐI SÁNG
Hoàng Kim

Ngày 31 tháng 3 năm 1028 nhằm ngày mùng 3 tháng 3 năm Mậu Thìn (1028),vua Lý Thái Tổ vừa mất, chưa làm lễ táng, Hoàng Thái tử Lý Phật Mã chưa kịp lên ngôi vua thì Võ Đức Vương cầm đầu cùng Dực Chính Vương và Đông Chính Vương làm loạn, dẫn quân lập tức ập vào cướp ngôi.Thế giặc mạnh. Việc xẩy ra rất nhanh. Nước Đại Việt rơi vào nguy hiểm phục sinh giữa tối sáng. Công lớn là do Lê Phụng Hiểu dẹp loạn Tam vương

Hoàng Thái tử Lý Phật Mã sau nay là Lý Thái Tông vướng tình anh em chưa kịp đối phó. Lê Phụng Hiểu lúc ấy đang giữ chức Võ vệ tướng quân xin vua cho ông ra xử lý. Vua chấp thuận, ông nhanh chóng dẫn quân túc vệ ra cửa Quảng Phúc thì gặp lúc đội quân hùng hậu đang ập vào. Ông thét lớn: “Bọn Võ Đức vương ngắp nghé ngôi báu, không coi vua nối vào đâu, trên quên ơn Tiên đế, dưới trái nghĩa tôi con, vì thế thần là Phụng Hiểu xin đem thanh gươm này để dâng”.Nói đoạn, vụt lao tới chém rời chân ngựa và chém bay đầu kẻ nghịch tặc. Hành động thần tốc quyết liệt dứt khoát và lời lẽ rung động lòng người của ông khiến kẻ ác tuy đông nhưng không kịp trở tay phải vỡ trận. Lý Thái Tông lên ngôi đã phong Lê Phụng Hiểu làm Đô thống Thượng tướng quân. Ông một lòng vì nước phò tá vua giỏi nhà Lý lập được nhiều công trạng lớn, đánh đuổi Chiêm Thành (1044), giữ vững ổn định đất nước Đại Việt bên trong cũng như bên ngoài. Sau khi đánh Chiêm Thành, vua Lý Thái Tông muốn thưởng công cho Lê Phụng Hiểu. Ông không muốn nhận tước, mà chỉ xin vua cho ông đứng trên núi Băng Sơn ném đao, đao đi xa đến đâu lấy làm đất biệt nghiệp đến đấy. Sử kể lại rằng đao đi xa đến hơn mười dặm. Từ đó, người vùng Thanh Hóa gọi ruộng thưởng công là ruộng thác đao Gốc tích ruộng thác đao hay là truyện Lê Phụng Hiểu, Kho tàng truyện cổ tích Việt Nam, của Nguyễn Đổng Chi xuất bản năm 1957. Người sau lưu truyền Phúc tướng là người đảm lược, trong lúc tình thế biến loan, gặp việc nguy cấp, biết cử lý trí tuệ quyết đoán chính xác hiệu quả. Việt Nam ngẫm việc COVID19 mới đây mà vui mừng. Phục sinh giữa tối sáng.

Tài liệu dẫn: Gốc tích ruộng thác đao hay là truyện Lê Phụng Hiểu, Kho tàng truyện cổ tích Việt Nam, của Nguyễn Đổng Chi xuất bản năm 1957
xem tiếp
https://hoangkimlong.wordpress.com/category/phuc-sinh-giua-toi-sang/

THẦY BẠN TRONG ĐỜI TÔI
Hoàng Kim

Tôi viết bài này để tỏ lòng biết ơn thầy bạn dưới mái trường Nông Lâm thân thương và làm món quà nhỏ thân tặng cho các em sinh viên nghèo hiếu học nhân ngày Nhà giáo Việt Nam. Thầy, bạn là lộc xuân của đời tôi mà nếu thiếu sự động viên, giúp đỡ này thì tôi không thể có được ngày hôm nay:“Em đã học nhiều gương sáng danh nhân. Hãy biết nhục, biết hèn mà lập chí. Thắp đèn lên đi em, ngọn đèn dầu bền bỉ. Sáng giữa đời lấp lánh một niềm tin” (1).

Về lại mái trường ta đã lớn khôn

Ai cũng có ước nguyện về trường. Tôi thấu hiểu vì sao thầy Đặng Quan Điện người Hiệu trưởng đầu tiên của Trường Cao Đẳng Nông Lâm Súc Sài Gòn (tiền thân của Trường Đại học Nông Lâm thành phố Hồ Chí Minh hiện nay) năm trước đã đề nghị cho Thầy được ghé thăm Trường trước khi Thầy đi vào chốn vĩnh hằng. Thầy Tôn Thất Trình, người hiệu trưởng thứ hai của Trường nay 80 tuổi đã viết blog The Gift (2) như một quà tặng trao lại cho lớp trẻ và viết hai bài hột lúa (3), con cá (4) cho ngày Nhà giáo Việt Nam. Thầy Lưu Trọng Hiếu với tình yêu thương gửi lại (5) đã hiến tặng toàn bộ tiền phúng viếng của Thầy cùng với số tiền gia đình góp thêm để làm quỷ học bổng cho Trường tặng những em sinh viên nghèo hiếu học. Ca sỹ Đàm Vĩnh Hưng tặng học bổng cho sinh viên Đại học Nông Lâm gặp khó khăn học giỏi (6) vì tuổi thơ của anh nhọc nhằn không có cơ hội đến trường, khi thành đạt anh muốn chia sẻ để chắp cánh cho những ước mơ.

Tôi cũng là người học trò nghèo năm xưa với ba lần ra vào trường đại học, cựu sinh viên của năm lớp, nay tỏ lòng biết ơn bằng cách trở lại Trường góp chút công sức đào tạo và vinh danh những người Thầy người Bạn đã cống hiến không mệt mỏi, thầm lặng và yêu thương góp công cho sự nghiệp trồng người. Chừng nào mỗi chúng ta chưa thấm hiểu sự nhọc nhằn của người nông dân một nắng hai sương làm ra hạt gạo. Chừng nào những giá trị khoa học cao quý, liên tục, âm thầm chưa đủ mang lại niềm vui cho bữa ăn người nghèo thì chừng đó chúng ta vẫn còn phải dạy và học. Cái gốc của sự học là học làm người. Bài học quý về tình thầy bạn mong rằng sẽ có ích cho các em sinh viên đang nổ lực khởi nghiệp.

Quê tôi ở miền Trung nghèo khó “Nhà mình gần ngã ba sông/ Rào Nan, chợ Mới, nguồn Son, Quảng Bình,/ Linh Giang (7) sông núi hữu tình / Nơi đây cha mẹ sinh thành ra con/ Chèo thuyền cho khuất bến Son/ Để con khỏi chộ (thấy) nước non thêm buồn/ Câu thơ quặn thắt đời con/ Mẹ cha mất sớm, con còn trẻ thơ ”. Mẹ tôi mất sớm, cha bị bom Mỹ giết hại, tôi và chị gái đã được anh Hoàng Ngọc Dộ nuôi dạy cơm ngày một bữa suốt năm năm trời. Thầy Nguyễn Khoa Tịnh đứng khóc trên bục giảng (8) vận động thầy cô, bạn hữu chia sớt khoai sắn giúp đỡ. Tôi cũng dạy năm lớp vở lòng, ba lớp bổ túc văn hóa để vượt khó vươn lên. Thầy Hiệu trưởng Trần Đình Côn đã viết những lời xúc động trong trường ca tình thầy trò: “Thương em nhỏ gieo neo mẹ mất. Lại cha già giặc giết hôm qua. Tình thầy, tình bạn, tình cha. Ấy là ân nghĩa thiết tha mặn nồng” (9) Những gương mặt thầy bạn đã trở thành máu thịt trong đời tôi.

Thi đậu vào Trường Đại học Nông nghiệp 2 Hà Bắc năm 1970, tôi học Trồng trọt 4 cùng khóa với các bạn Trần Văn Minh, Đỗ Thị Minh Huệ, Phan Thanh Kiếm, Đỗ Khắc Thịnh, Vũ Mạnh Hải, Phạm Sĩ Tân, Phạm Huy Trung, Lê Xuân Đính, Nguyễn Hữu Bình, Lê Huy Bá … cho đến ngày 02 tháng 9 năm 1971 thì tôi gia nhập quân đội cùng lứa với Nguyễn Văn Thạc. Đợt tuyển quân sinh viên trong ngày độc lập đã nói lên sự quyết liệt sinh tử và ý nghĩa thiêng liêng của ngày cầm súng. Chiến trường đánh lớn. Đơn vị chúng tôi chỉ huấn luyện rất ngắn rồi vào trận ngay với 81 đại đội vượt sông Thạch Hãn. Chiến dịch Quảng Trị năm 1972 sau này đã đi vào huyền thoại: “Đò lên Thạch Hãn ơi chèo nhẹ/ Đáy sông còn đó bạn tôi nằm/ Có tuổi hai mươi thành sóng nước/ Vỗ yên bờ mãi mãi ngàn năm” (10) Tổ chúng tôi bốn người thì Xuân và Chương hi sinh, chỉ Trung và tôi trở về trường sau ngày đất nước thống nhất. Những vần thơ viết dưới đây là xúc động sâu xa của tôi khi nghĩ về bạn học đồng đội đã khuất: “Trận chiến hôm qua bạn góp máu hồng. Lớp học hôm nay bạn không trở lại. Trách nhiệm trong mình nhân lên gấp bội. Đồng chí ơi, tôi học cả phần anh” (11)

Tôi về học tiếp năm thứ hai tại Trồng trọt 10 của Đại học Nông nghiệp 2 Hà Bắc đến cuối năm 1977 thì chuyển trường vào Đại học Nông nghiệp 4, tiền thân Đại học Nông Lâm thành phố Hồ Chí Minh hiện nay. Trồng trọt 2 thuở đó là một lớp chung mãi cuối khóa mới tách ra 2A,2B, 2C. Tôi làm Chủ tịch Hội Sinh viên thay cho anh Nguyễn Anh Tuấn khoa thủy sản ra trường về dạy Đại học Cần Thơ. Trồng trọt khóa hai chúng tôi thuở đó được học với các thầy cô: Nguyễn Đăng Long, Tô Phúc Tường, Nguyễn Tâm Đài, Trịnh Xuân Vũ, Lê Văn Thượng, Ngô Kế Sương, Trần Thạnh, Lê Minh Triết, Phạm Kiến Nghiệp, Nguyễn Bá Khương, Nguyễn Tâm Thu, Nguyễn Bích Liễu, Trần Như Nguyện, Trần Nữ Thanh, Vũ Mỹ Liên, Từ Bích Thủy, Huỳnh Thị Lệ Nguyên, Trần Thị Kiếm, Vũ Thị Chỉnh, Ngô Thị Sáu, Huỳnh Trung Phu, Phan Gia Tân, Nguyễn Văn Tài, Nguyễn Văn Kế, … Ngoài ra còn có nhiều thầy cô hướng dẫn thực hành, thực tập, kỹ thuật phòng thí nghiệm, chủ nhiệm lớp như Bùi Cách Tuyến, Nguyễn Văn Kịp, Lê Quang Hưng, Trương Đình Khôi, Nguyễn Ngọc Châu, Nguyễn Gia Quốc, Nguyễn Văn Biền, Lê Huy Bá, Hoàng Quý Châu, Phạm Lệ Hòa, Đinh Ngọc Loan, Chung Anh Tú và cô Thảo làm thư ký văn phòng Khoa. Bác Năm Quỳnh là Bí thư Đảng ủy đầu tiên của Trường sau đó là thầy Kiên và cô Bạch Trà. Thầy Nguyễn Phan là Hiệu trưởng kiêm Trưởng Trại Thực nghiệm. Thầy Dương Thanh Liêm, Nguyễn Ngọc Tuân, Võ Thị Tuyết, Ngô Văn Mận, Bùi Xuân An … ở khoa Chăn nuôi Thú y, thầy Nguyển Yên Khâu, Nguyễn Quang Lộc … ở khoa Cơ khí, cô Nguyễn Thị Sâm ở Phòng Tổ chức, cô Văn Thị Bạch Mai dạy tiếng Anh, thầy Đặng, thầy Tuyển, thầy Châu ở Kinh tế -Mác Lê …Thầy Trần Thạnh, anh Quang, anh Đính, anh Đống ở trại Trường là những người đã gần gũi và giúp đỡ nhiều các lớp nông học.

Thuở đó đời sống thầy cô và sinh viên thật thiếu thốn. Các lớp Trồng trọt khóa 1, khóa 2, khóa 3 chúng tôi thường hoạt động chung như: thực hành sản xuất ở trại lúa Cát Lái, giúp dân phòng trừ rầy nâu, điều tra nông nghiệp, trồng cây dầu che mát sân trường, rèn nghề ở trại thực nghiệm, huấn luyện quốc phòng toàn dân, tập thể dục sáng, hội diễn văn nghệ, thi đấu bóng chuyền, bóng đá tạo nên sự thân tình gắn bó. Những sinh viên các khóa đầu tiên được đào tạo ở Khoa Nông học sau ngày Việt Nam thống nhất hiện đang công tác tại trường có các thầy cô như Từ Thị Mỹ Thuận, Lê Văn Dũ, Huỳnh Hồng, Cao Xuân Tài, Phan Văn Tự, …

Tháng 5 năm 1981, nhóm sinh viên của khoa Nông học đã bảo vệ thành công đề tài thu thập và tuyển chọn giống khoai lang Hoàng Long, Chiêm Dâu, Gạo, Bí Đà Lạt được Bộ Nông nghiệp công nhận giống ở Hội nghị Khoa học Kỹ thuật Nông nghiệp Toàn Quốc Lần thứ Nhất tổ chức tại Thành phố Hố Chí Minh. Đây là một trong những kết quả nghiên cứu khoa học và chuyển giao tiến bộ kỹ thuật đầu tiên của Trường giới thiệu cho sản xuất. Thầy Cô Khoa Nông học và hai lớp Trồng trọt 2, Trồng trọt 3 cũng đã làm họ trai họ gái tác thành đám cưới cho vợ chồng tôi. Sau này, chúng tôi lấy tên khoai Hoàng Long để đặt cho con và thầm hứa việc tiếp nối sự nghiệp nghiên cứu khoa học và giảng dạy, một nghề nghiệp cao quý và lương thiện. “Biết ơn thầy cô giáo dịu hiền. Bằng khích lệ động viên lòng vượt khó. Trăm gian nan buổi ban đầu bở ngỡ. Có bạn thầy càng bền chí vươn lên. Trước mỗi khó khăn tập thể luôn bên. Chia ngọt xẻ bùi động viên tiếp sức. Thân thiết yêu thương như là ruột thịt. Ta tự nhủ lòng cần cố gắng hơn (11).

Bạn học chúng tôi vẫn thỉnh thoảng họp mặt, có Danh sách các lớp Trồng trọt 2, Trồng trọt 3 số điện thoại và địa chỉ liên lạc. Một số hình ảnh của các lớp ngày ấy và bây giờ.

Những bài học quý từ những người Thầy

Nhiều Thầy Bạn đã hun đúc nên nhân cách, niềm tin, nghị lực và trang bị kiến thức vào đời cho tôi, xin ghi lại một số người Thầy ảnh hưởng lớn đối với tôi và những bài học:

Thầy Mai Văn Quyền nghề nông của chúng tôi sống phúc hậu, tận tâm sát thực tiễn và hướng dẫn khoa học. Công việc làm người hướng dẫn khoa học trong điều kiện Việt Nam phải dành nhiều thời gian, chu đáo và nhiệt tình. Thầy Quyền là chuyên gia về kỹ thuật thâm canh lúa và hệ thống canh tác đã hướng nghiệp vào đời cho tôi. Những dòng thơ tôi viết trên trang cảm ơn của luận án tiến sĩ đã nói lên tình cảm của tôi đối với thầy cô: “Ơn Thầy (12). Cha ngày xưa nuôi con đi học. Một nắng hai sương trên những luống cày. Trán tư lự, cha thường suy nghĩ. Phải dạy con mình như thế nào đây? Cha mất sớm, bom thù rung mặt đất. Cái chết giằng cha ra khỏi tay con. Mắt cha lắng bao niềm ao ước. Vẫn lo cho con đến phút cuối cùng. Giặc giết cha, cha chưa kịp thấy. Tương lai con đi, sự nghiệp con làm. Cha có biết, luống cày cha bỏ dỡ. Cha ngã xuống rồi trao lại tay con. Trên luống cày này, đường cày con vững. Bởi có dáng thầy thay bóng cha xưa. Hiểu mảnh đất máu đào cha nhuộm đỏ. Thôi thúc tim con học tập phút giờ …”. Thầy Quyền hiện đã 76 tuổi (năm 2010), đang đào tạo trên đại học cho Trường Đại học Nông Lâm thành phố Hồ Chí Minh và nhiều Viện Trường khác. Tấm gương phúc hậu và tận tụy của Thầy luôn nhắc nhở tôi.

Thầy Norman Borlaug di sản niềm tin và nổ lực sống nhân đạo, làm nhà khoa học xanh và nêu gương tốt. Thầy là nhà nhân đạo, nhà nông học Mỹ cha đẻ của cuộc cách mạng xanh được tặng giải Nobel và Tổng thống Mỹ trao tặng huân chương cao quý nhất của nước Mỹ, thế giới tôn vinh là nhà bác học số một của nhân loại trong cuộc chiến chống nghèo đói. Thầy đã suốt đời nghiên cứu giảng dạy về chọn tạo và phát triển cây lương thực, góp phần cải thiện đời sống và nâng cao thu nhập cho hàng trăm triệu nông dân nghèo ở châu Á, châu Phi và châu Mỹ Latinh. Thầy là người sáng lập Giải thưởng Lương thực Thế giới và tổ chức nhiều hoạt động thiết thực thắp sáng niềm tin yêu cuộc sống. Tôi được Thầy ghé thăm gần trọn buổi chiều tại phòng riêng ở CIMMYT, Mexico ngày 29.8.1988. Thầy đã một mình ghé thăm người trò nhỏ duy nhất của châu Á trong lớp học “Quản lý Trung tâm/ Trạm trại Nông nghiệp”. Khi Thầy đến, tôi đang thắp nến trên giá sách trong phòng đề tưởng nhớ ngày cha mất. Biết cha tôi bị bom Mỹ giết hại tại làng nhỏ ở Quảng Bình của buổi chiều này hai mươi năm trước (1968) lúc tôi còn là học sinh trung học của Trường cấp Ba Bắc Quảng Trạch, Thầy bối rối xin lỗi và thật bất ngờ tôi đã có được một buổi chiều vô giá riêng tư bên Thầy. Lời Thầy dặn thật thấm thía: “ Đời người tối thiểu phải ăn, kế đến là học tập, công việc, nhà ở, quần áo và chăm sóc sức khỏe. Quanh ta còn nhiều mảnh đời bất hạnh. Hiểm họa nghèo đói vẫn bùng phát bất cứ lúc nào. Hãy luôn nhớ điều đó”; “Hãy vươn tới những vì sao (13). Cho dù không chạm được vào nó, nhưng nếu cố gắng hết sức, ít ra, chúng ta cũng chạm được những hạt bụi của ngôi sao”; “Việc chính đời người chỉ ít thôi. Chuyên tâm đừng bận chuyện trời ơi. Phúc hậu suốt đời làm việc thiện. Di sản muôn năm tiếng để đời”. (14)

Thầy Tôn Thất Trình những người Việt lỗi lạc ở FAO, sống nhân cách, dạy từ xa và chăm viết sách. Giáo sư Tôn Thất Trình sinh ngày 27 tháng 9 năm 1931 ở huyện Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên (Huế), thuộc hoàng tộc nhà Nguyễn Phước, hiện hưu trí tại Irvine, California, Hoa Kỳ đã có nhiều đóng góp thiết thưc, hiệu quả cho nông nghiệp, giáo dục, kinh tế Việt Nam. Thầy làm giám đốc Trường Cao Đẳng Nông Lâm Súc Sài Gòn theo bổ nhiệm của GS. Phạm Hoàng Hộ, tổng trưởng giáo dục đương thời chỉ sau bác sỹ Đặng Quan Điện vài tháng. Giáo sư Tôn Thất Trình đã hai lần làm Tổng Trưởng Bộ Canh Nông và Cải Cách Điền Địa năm 1967 và 1973, nguyên chánh chuyên viên, tổng thư ký Ủy Ban Lúa Gạo Quốc Tế của FAO (Rome). Thành tựu nổi bật của giáo sư trên lĩnh vực nông nghiệp bao gồm việc chỉ đạo phát triển đại trà năm 1967-1973 lúa Thần Nông (IR8…) nguồn gốc IRRI mang lại chuyển biến mới cho nghề lúa Việt Nam; Giáo sư trong những năm làm việc ở FAO đã giúp đỡ Bộ Nông nghiệp Việt Nam phát triển các giống lúa thuần thấp cây, ngắn ngày nguồn gốc IRRI cho các tỉnh phìa Bắc; giúp phát triển lúa lai, đẩy mạnh các chưong trình cao su tiểu điền, mía, bông vải, đay, đậu phộng , dừa, chuối, nuôi cá bè ở Châu Đốc An Giang, nuôi tôm ở Bạc Liêu, Sóc Trăng, nuôi cá măng ở Bình Định, nuôi tôm càng xanh ở ruộng nước ngọt, trồng phi lao chống cát bay, trồng bạch đàn xen cây họ đậu phủ xanh đất trống đồi trọc, trồng lại thông hai lá, ba lá ở Huế và ở Đà Lạt, nuôi heo lai ba dòng nhiều nạc, nuôi dê sữa , bò sữa, trồng rau, hoa, cây cảnh. Trong lĩnh vực giáo dục, giáo sư đã trực tiếp giảng dạy, đào tạo nhiều khóa học viên cao đẳng, đại học, biên soạn nhiều sách. Giáo sư có nhiều kinh nghiệm và đóng góp trong lĩnh vực kinh tế đối ngoại và quan hệ quốc tế với Đài Loan, Hàn Quốc, Nhật Bản, Mỹ, Pháp…

Tôi học gián tiếp Thầy qua sách báo và internet. Giáo trình nông học sau ngày Việt Nam thống nhất thật thiếu thốn. Những sách Sinh lý Thực vật, Nông học Đại cương, Di truyền học, Khoa học Bệnh cây , Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam … do tập thể hoặc chuyên gia đầu ngành phía Bắc biên soạn thời đó hiếm và quý như vàng. Cái khó khác cho thầy trò chúng tôi là thiếu kinh nghiệm thực tiễn của đồng ruộng phương Nam. Những bộ sách của thầy Trình như Cải Thiện Trồng Lúa 1965-66 (hai lần tái bản), Nông Học Đại Cương 1967 (ba lần tái bản), Mía Đường 1972 (hai lần tái bản), Cây Ăn Trái Có Triển Vọng 1995 (ba lần tái bản), Cây Ăn Trái Cho Vùng Cao 2004, … cùng với sách của các thầy Nguyễn Hiến Lê, Trần Văn Giàu, Phạm Hoàng Hộ, Lương Định Của, Lê Văn Căn, Vũ Công Hậu, Vũ Tuyên Hoàng, Đường Hồng Dật, Nguyễn Văn Luật, Võ Tòng Xuân, Mai Văn Quyền, Thái Công Tụng, Chu Phạm Ngọc Sơn, Phạm Thành Hổ … đã bổ khuyết rất nhiều cho sự học hỏi và thực tế đồng ruộng của chúng tôi. Sau này khi đã ra nước ngoài, thầy Trình cũng viết rất nhiều những bài báo khoa học kỹ thuật, khuyến học trên các báo nước ngoài, báoViệt Nam và blog The Gift.

Điều tôi thầm phục Thầy là nhân cách kẻ sĩ vượt lên cái khó của hoàn cảnh để phụng sự đất nước. Lúa Thần Nông áp dụng ở miền Nam sớm hơn miền Bắc gần một thập kỷ. Sự giúp đỡ liên tục và hiệu quả của FAO sau ngày Việt Nam thống nhất có công lớn của thầy Trình và anh Nguyễn Văn Đạt làm chánh chuyên gia của FAO. Blog The Gift là nơi lưu trữ những “tâm tình” của gíáo sư dành cho Việt Nam, đăng các bài chọn lọc của Thầy từ năm 2005 sau khi về hưu. Đa số các bài viết trên blog của giáo sư về Phát triển Nông nghiệp, Kinh Tế Việt Nam, Khoa học và Đời sống trong chiều hướng khuyến khích sự hiếu học của lớp trẻ. Nhân cách và tầm nhìn của Thầy đối với tương lai và vận mệnh của đất nước đã đưa đến những đóng góp hiệu quả của Thầy kết nối giữa quá khứ và hiện tại, tạo niềm tin tương lai, hòa giải và hòa hợp dân tộc.

Thầy Lương Định Của con đường lúa gạo, lắng đọng trong tôi một nhân cách, một người thầy lớn …

Thầy, Bạn là lộc xuân của cuộc đời

Bill Clinton trong tác phẩm ‘Đời tôi’ (15) đã xác định năm việc chính quan trọng nhất của đời mình là muốn làm người tốt, có gia đình êm ấm, có bạn tốt, thành đạt trong cuộc sống và viết được một cuốn sách để đời. Ông đã giữ trên 30 năm cuốn sách mỏng “Làm thế nào để kiểm soát thời gian và cuộc sống của bạn” và nhớ rõ năm việc chính mà ông ước mơ từ lúc còn trẻ. Thầy quý bạn hiền là lộc xuân của cuộc đời. Tôi biết ơn mái trường thân yêu mà từ đó tôi đã vào đời để có được những cơ hội học và làm những điều hay lẽ phải.

Anh Bùi Chí Bửu tâm sự với tôi: Anh Bổng (Bùi Bá Bổng) và mình đều rất thích bài thơ này của Sơn Nam :

Trong khói sóng mênh mông
Có bóng người vô danh
Từ bên này sông Tiền
Qua bên kia sông Hậu
Tay ôm đàn độc huyền
Điệu thơ Lục Vân Tiên
Với câu chữ
Kiến nghĩa bất vi vô dõng giả
Từ Cà Mau Rạch Giá
Dựng chòi đốt lửa giữa rừng thiêng
Muỗi vắt nhiều hơn cỏ
Chướng khí mờ như sương
Thân chưa là lính thú
Sao không về cố hương ?

Anh Mai Thành Phụng vừa lo xong diễn đàn khuyến nông Sản xuất lúa theo GAP (17) tại Tiền Giang lại lặn lội đi Sóc Trăng ngay để kịp Hội thi và trình diễn máy thu hoạch lúa. Anh Lê Hùng Lân trăn trở cho giống lúa mới Nàng Hoa 9 và thương hiệu gạo Việt xuất khẩu. Anh Trần Văn Đạt vừa giúp ý kiến “Xây dựng thương hiệu cho lúa gạo Việt Nam” lại hổ trợ ngay bài viết mới (18).

Trường Đại Học Nông Lâm Thủ Đức 2005 Nửa Thế kỷ Xây dựng và Phát triển (19) đến năm 2010 đã tròn 55 năm kỹ niệm ngày thành lập. Dưới mái trường thân yêu này, có biết bao nhà khoa học xanh, nhà giáo nghề nông vô danh đã thầm lặng gắn bó đời mình với nhà nông, sinh viên, ruộng đồng, giảng đường và phòng thí nghiệm. Thật xúc động và tự hào được góp phần giới thiệu một góc nhìn về sự dấn thân và kinh nghiệm của họ.

Hoàng Kim, GVC Bộ môn Cây Lương thực Rau Hoa Quả, Khoa Nông học
cựu sinh viên TT4 DHNN2 Hà Bắc (HUAF)
cựu sinh viên TT10 ĐHNN2 Hà Bắc (HUAF)
cựu sinh viên TT2 ĐHNN4 (NLU)
(bài đăng trên kỷ yếu Nông Lâm 2010)

xem tiếp https://hoangkimlong.wordpress.com/category/thay-ban-trong-doi-toi /

Số lần xem trang : 20255
Nhập ngày : 31-03-2020
Điều chỉnh lần cuối :

Ý kiến của bạn về bài viết này


In trang này

Lên đầu trang

Gởi ý kiến

  CNM365 Tình yêu cuộc sống

  CNM365 Chào ngày mới 4 tháng 5(04-05-2021)

  CNM365 Chào ngày mới 3 tháng 5(03-05-2021)

  CNM365 Chào ngày mới 2 tháng 5(02-05-2021)

  CNM365 Chào ngày mới 1 tháng 5(02-05-2021)

  CNM365 Chào ngày mới 30 tháng 4(30-04-2021)

  CNM365 Chào ngày mới 29 tháng 4(30-04-2021)

  CNM365 Chào ngày mới 28 tháng 4(28-04-2021)

  CNM365 Chào ngày mới 27 tháng 4(27-04-2021)

  CNM365 Chào ngày mới 26 tháng 4(26-04-2021)

  CNM365 Chào ngày mới 25 tháng 4(25-04-2021)

Trang kế tiếp ... 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86

Hoàng Kim, Khoa Nông Học, Trường ĐH Nông Lâm TP.HCM, ĐTDĐ:0903 613024,Email:hoangkimvietnam1953@gmail.com, hoangkim@hcmuaf.edu.vn

Thiết kế: Quản trị mạng- ĐHNL 2007