Giả sử có hàm cầu và cung của hàng hóa X như sau:

 Q_D = - 4P+540, Q_S= 2P – 180

 Yêu cầu:

1. Xác định điểm cân bằng (lượng và giá)

2. Giả sử chính phủ định ra mức giá trần bằng 100 (đv giá), hãy xác định lượng thiếu hụt

3. Chính sách giá trần làm thay đổi PS và CS như thế nào?

4. Chính sách này gây ra tổn thất vô ích bao nhiêu?

XEM NHỮNG BÀI TƯƠNG TỰ Ở ĐÂY: http://mr-men.top/bai-tap-kinh-te-vi-mo/ 

Lời giải

Câu 1:

Thị trường cân bằng khi lượng cung bằng lượng cầu, hay

         Q_S = Q_D

ó      2P – 80= - 4P + 640

ó            6P  = 720

ó              P = 120, thế vào PT đường cung, hoặc cầu

ð                Q =160

  Vậy thị trường cân bằng tại mức giá P=120 và mức sản lượng Q=160

Câu 2:

Khi chính phủ định ra mức giá trần là 100, thấp hơn giá cân bằng, cung cầu sẽ không cân bằng. Tại mức giá này

Lượng cung là

Q_s = 2*100 – 80 = 120 (thế P=100 vào PT đường cung)

Lượng cầu là

Q_D = - 4*100 + 640 =240 (thế P=100 vào PT đường cầu)

Lượng thiếu hụt: ∆Q = Q_D – Q_S = 240 – 120 = 120

Vậy tại mức giá quy định thị trường thiếu hụt 120 (đv sản lượng)

Câu 3:

Tác động của giá trần vào thặng dư của người sản xuất (PS)

Thặng dư sản xuất (PS) trong đồ thị là phần diện tích dưới đường giá và trên đường cung.

Trong trường hợp không có giá trần: PS₀ = S_def

Trong trường hợp có giá trần: PS₁ = S_f

Do vậy, giá trần làm giảm PS một lượng bằng S_de (∆PS)

∆PS  = S_de = (160+120)*20/2 = 2800 (đơn vị tiền)

(Diện tích hình thang = (đáy lớn + đáy bé)*chiều cao/2)

Vậy, giá trần làm giảm thặng dư người sản xuất 1 lượng là 2800 (đvt)

Tác động của giá trần vào thặng dư của người tiêu dùng (CS)

Thặng dư tiêu dùng (CS) trong đồ thị là phần diện tích dưới đường cầu và trên đường giá.

Trong trường hợp không có giá trần: CS₀ = S_abc

Trong trường hợp có giá trần: CS₁ = S_abe (không có S_cd vì Q = 120)

Do vậy, giá trần làm thay đổi CS một lượng bằng S_e­ - S_c (∆CS)

∆CS  = S_e­ - S_c = (120*20) – (10*40/2) = 2200 (đơn vị tiền)

Vậy, giá trần làm tăng thặng dư người sản xuất 1 lượng là 2200 (đvt)

Câu 4:

Chính sách giá trần khiến lượng hàng hóa trên thị trường giảm từ 160 xuống còn 120, do vậy chính sách này gây tổn thất vô ích (DWL) một lượng bằng diện tích hình c và d.

DWL = S_cd = (130-100)*(160-120)/2 = 600 (đơn vị tiền)

Vậy, giá trần gây ra một khoản tổn thất vô ích là 600 (đvt)

Cách khác, suy luận từ ∆PS và ∆CS 

Giá trần làm mất thặng dư người sản xuất 2800, người tiêu dùng chỉ nhận 2200 => mất không 600 (không ai được phần này)

XEM NHỮNG BÀI TƯƠNG TỰ Ở ĐÂY: http://mr-men.top/bai-tap-kinh-te-vi-mo/ 

Hình minh họa